Artboard 1
03-03-2018 | Clémence
Hoe laag is laag? De opkomst bij de Leidse verkiezingen.

Bijna de helft van de Nederlandse bevolking bracht in 2014 geen stem uit tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Het gemiddelde opkomstpercentage in het land lag dan ook relatief laag (56%). Hoe scoorde Leiden in de afgelopen decennia in vergelijking met de rest van het land en haar directe omgeving? 

De trend tijdens gemeenteraadsverkiezingen in de afgelopen decennia is opvallend: steeds minder kiezers maken gebruik van hun stemrecht. Aan deze opkomstdaling zitten risico’s verbonden; daar berichtte NEMO Kennislink over na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014:

“Nu bij de gemeenteraadsverkiezingen de opkomst onder de 50 procent lijkt te duiken, is er wel rede tot zorg. Immers, in theorie zou er een coalitie kunnen ontstaan die door slechts 49 procent van de inwoners gedragen wordt.”

En daar houdt het niet bij op, NEMO Kennislink waarschuwt verder: een lage opkomst kan bepaalde partijen een oneerlijk voordeel geven en maakt het ronselen van stemmen verleidelijker. De dalende trend brengt dus risico’s met zich mee, die ook consequenties kunnen gaan hebben voor Leiden.

Leiden versus Nederland

We nemen een kijkje terug in de tijd, en vergelijken de afgelopen tien gemeenteraadsverkiezingen. In de onderstaande grafiek vind je de ontwikkelingen vanaf 1974.

De schommelingen in opkomst lijken grotendeels overeen te komen tussen Leiden en de rest van het land: de lijn duikt naar beneden. Maar Leiden heeft doorgaans een lagere opkomst: over de periode 1974 – 1990 ligt die gemiddeld 6,08% lager (63,1% in Leiden en 69,19% landelijk).

Echter, doet Leiden het relatief goed in de afgelopen jaren. Een opvallend verschijnsel doet zich namelijk voor: in 2010 en 2014 heeft Leiden een hogere opkomst dan het landelijk gemiddelde. En ondanks de relatief lage opkomstpercentages van deze verkiezingen – 55,7% (2010) en 56,8% (2014) – zijn ze niet historisch laag: in 1990 kwamen nog minder Leidse kiezers opdagen.

Leiden en haar omgeving. 

Leiden doet het in de afgelopen verkiezingen dus niet veel slechter dan de rest van het land. Maar hoe zit het met de participatie in Leiden in vergelijking met de omstreken? Bij de laatste raadsverkiezing zag de opkomst er zo uit:

In 2014 was Leiden geen uitschieter: vier gemeenten hadden een lagere opkomst dan Leiden, de andere vier scoorden hoger.

Als we terug in de tijd gaan wordt duidelijk dat dit niet altijd het geval was: een aantal jaren eerder lag de opkomst in Leiden lager dan al haar omstreken*.

Andere indeling en ontbreken van Leidschendam-Voorburg i.v.m. wijziging gemeenteindeling Nederland.

De cijfers laten zien dat de participatie in Leiden minder hard achteruit ging dan in haar omgeving en de rest van het land. Desondanks volgt Leiden een nationale trend: participatiedaling. Kan de gemeente deze trend omkeren?

* Lager dan de omstreken waarvan cijfers bekend zijn. Leidschendam en Voorburg fuseerden op 1-1-2002. Hierdoor zijn er geen opkomstcijfers bekend.

politiek | achtergrond

FEL (Feminist Evolution Leiden) is een nieuwe beweging met een feministische inslag, die er in wil slagen de stad bewust te maken van feminisme. “Vrouwen moeten weten dat het zin heeft om zichzelf naar voren te schuiven en te denken ‘Ja, ik kan dit!’.” In september 2018 werd FEL officieel gelanceerd als organisatie, geboren uit …

politiek

Het was even onzeker of de lustrumviering van de vereniging, die dit jaar 125 jaar bestaat, door kon gaan, vanwege klachten vanuit de buurt. Nu heeft de gemeente toch de vergunning verleend om negen dagen feest te vieren in de schaatshal aan de vondellaan.

politiek | achtergrond

Met de komst van een nieuwe coalitie, bestaande uit D66, GroenLinks en PvdA, is in Leiden ook een nieuwe groep wethouders geïnstalleerd. Wat gelijk opvalt: vier van de vijf wethouders zijn vrouw. Opvallend vooral omdat het tegen de landelijke trend van ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek in gaat.

politiek | interview

Martijn Otten is 24 jaar, raadslid van de PvdA in Leiden en werkt als woordvoerder voor die partij in de Eerste Kamer. Hij heeft onderwijs, jeugd, studenten en sport in zijn portefeuille en heeft grote ambities voor de komende vier jaar. ‘We moeten in Leiden niet alleen de beste universiteit van Nederland hebben, maar ook …

politiek | interview

Maarten de Crom is 24 jaar, raadslid voor de VVD in Leiden en werkt bij het landelijke opleidingsinstituut van de VVD in Den Haag. Hij stond dit jaar op plek vier van de VVD-kandidatenlijst en was daarmee de hoogste nieuwkomer. De komende vier jaar richt Maarten zich op de stedelijke ontwikkeling in Leiden. ‘Ik hoop …

politiek | liveblog

LIVE De Leidse gemeenteraad debatteerde gisteravond over kredietverlening voor een nieuw pand voor de ambtelijke huisvesting. Oude panden gaan namelijk op de schop en het stadhuis komt voor een gedeelte in Level, in het stationsgebied. Verder werden er nieuwe raadsleden beëdigd. Leiden Lokaal was erbij en deed live verslag. 20:00 31 mei 2018 Beëdiging nieuwe …

politiek | interview

27 jaar oud, lobbyist in Den Haag en al bijna 3 jaar bestuurslid bij D66 Leiden. Jan van der Voet is een man met ambitie en inzet. Hij noemt zichzelf een ‘politiek junkie’ en is al vanaf jonge leeftijd betrokken bij de politiek. Toch ligt zijn hart bij de lokale politiek: “De kracht van lokale …

politiek | Opinie

In veel studentensteden is het een normaal fenomeen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen: studentenpartijen. Zo bestaat in Delft het STIP, in Utrecht Student&Starter en in Den Haag de Bond voor Studenten Actie. Het zijn politieke partijen die volledig bestaan uit studenten of in ieder geval twintigers. Het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk: gebrek aan politieke- en bestuurlijke ervaring. Het is voor …

politiek | interview

De VVD is net als andere jaren weer een van de grotere partijen binnen de Leidse Gemeenteraad. Ze bevinden zich echter in een andere rol, ze gaan namelijk de oppositie in. De stukgelopen formatiegesprekken met Groenlinks en D66 hebben ervoor gezorgd dat de VVD zich mag gaan handhaven in de oppositie. Wij spraken fractievoorzitter Dorien …

politiek | interview

‘De ramen trilden in de sponningen en de gemeente bood ons een hotelbon aan.’ Wijkverenigingen Maredorp de Camp en Pancras-West zijn het niet eens met de beslissing van de gemeente Leiden om opnieuw een feest te organiseren op de Kaasmarkt. Naar aanleiding van een evenement tijdens het Leidens ontzet vorig jaar hebben de voorzitters van de …

politiek | achtergrond

De gemeente worstelt met een nieuw bestemmingsplan voor de Kaasmarkt. Het plein ligt midden in het centrum: tussen de Hooglandse kerk en de Oude Rijn. Wie er nu rondloopt, doet dat waarschijnlijk alleen om zijn auto kwijt te kunnen, want het plein is nu een weinig inspirerend parkeerterrein.  Prijsvraag 1995 Al tientallen jaren liggen …