Artboard 1
20-03-2018 | Jesse Westerbeke
Wat Leidse politieke partijen willen met referenda en burgerinspraak

In de landelijk politiek is het referendum afgeschaft, meerdere lokale partijen in Leiden willen juist wel experimenteren met directe inspraak op lokaal niveau. Dat blijkt uit een analyse van hun verkiezingsprogramma’s.

Landelijk is het al heel wat in het nieuws geweest: de afschaffing van het referendum. De coalitie heeft besloten om het referendum als middel van burgerinspraak af te schaffen. Dat geldt echter alleen de landelijke referenda, lokale referenda zijn hiermee niet afgeschaft.  Partij Sleutelstad trapt haar verkiezingsprogramma dan ook direct af met ‘Misverstand: het referendum wordt afgeschaft? Nee dus. Dat is alleen landelijk.’

De toon in Leiden is gezet. Hieronder een blik in de verkiezingsprogramma’s wat de partijen in Leiden zoal vinden van referenda en en welke plannen er zijn voor meer burgerinspraak.

Wijk- en stadsreferenda

Partij Sleutelstad wil naar eigen zeggen weer luisteren naar de burger, niet één keer in de vier jaar maar permanent, hoogfrequent. Hoe? Door wijk- en stadsreferenda te houden, elke raadsvergadering weer over twee of drie belangrijke onderwerpen. De raad mag dan zelf bepalen of het een ‘raadgevend’ of een ‘raadplegend’ referendum is.  Deze referenda zouden online kunnen worden ingevuld.

Ze hebben in ieder geval een bondgenoot. Ook GroenLinks heeft als speerpunt de burgers actief te betrekken bij de politiek en ‘buurtrechten, lokale referenda, burgerbegrotingen en burgertoppen’ wil de partij stimuleren.

Onderwerpen genoeg om een referendum over te houden, zo lijkt het. PvdD komt al direct met een concreet onderwerp: de gemeentelijke herindelingen. Volgens hen moet op dat terrein, en op vele andere, de burger een stem krijgen via een raadgevend referendum.

Burgertop

D66 wil dat iedereen kan ‘meepraten en meedenken over de inrichting van de buurt.’ Zij willen allereerst de creativiteit van de burgers en ondernemers meer inzetten door een zogenaamde ‘online participatietool’. Dat houdt in dat vraagstukken worden voorgelegd waarbij iedereen kan meedenken voor een oplossing. Over referenda rept het verkiezingsprogramma niet maar wel over een lokale ombudsman, wijkinspraak,  een burgertop en een burgerbegroting.

Een tegenstander van het referendum is er ook. CU vindt burgerinspraak dan wel belangrijk en nodig en de gemeenteraad moet transparant handelen en zichzelf verantwoorden, maar ‘referenda doen geen recht aan de vaak complexe belangenafweging’, aldus hun verkiezingsprogramma.

Wel steunen ze andere vormen van burgerinspraak, evenals eigenlijk alle andere partijen, die ook mooie woorden spreken over inspraak en burgerparticipatie. Zoals de PvdA, die stelt dat zij, samen met de burgers, veel hebben bereikt en ook nog veel willen bereiken. En ook de SP wil alle middelen inzetten om burgerparticipatie te verhogen.

Regelluwe zones

Wel heeft een partij als de VVD een duidelijk andere insteek. Zo wil de VVD ‘regelluwe’ zones waar de overheid zich terugtrekt en de burgers zelf plannen ontwikkelen en uitvoeren zonder bemoeienis van de overheid. Over referenda geen woord in hun verkiezingsprogramma evenals het CDA.

Ook het CDA wil insteken op een meer actieve burger die via Right-to-challengeprogramma’s zelf betere plannen kunnen verzinnen dan de gemeenteraad. Als zij een goed plan verzinnen mogen ze dat ook uitvoeren en trekt de overheid zich in dat geval terug.

Dat er burgerinspraak en burgerparticipatie moet zijn, daar zijn alle partijen het wel over eens. Maar hoe het vormgegeven wordt, daar ontstaan de verschillen. Wordt vervolgd, na de gemeenteraadsverkiezingen.

Meer weten?

Lees hier verkiezingsprogramma D66
Lees hier verkiezingsprogramma GroenLinks
Lees hier verkiezingsprogramma VVD
Lees hier verkiezingsprogramma CDA
Lees hier verkiezingsprogramma SP
Lees hier verkiezingsprogramma PvdA
Lees hier verkiezingsprogramma CU
Lees hier verkiezingsprogramma Partij Sleutelstad

politiek | achtergrond

FEL (Feminist Evolution Leiden) is een nieuwe beweging met een feministische inslag, die er in wil slagen de stad bewust te maken van feminisme. “Vrouwen moeten weten dat het zin heeft om zichzelf naar voren te schuiven en te denken ‘Ja, ik kan dit!’.” In september 2018 werd FEL officieel gelanceerd als organisatie, geboren uit …

politiek

Het was even onzeker of de lustrumviering van de vereniging, die dit jaar 125 jaar bestaat, door kon gaan, vanwege klachten vanuit de buurt. Nu heeft de gemeente toch de vergunning verleend om negen dagen feest te vieren in de schaatshal aan de vondellaan.

politiek | achtergrond

Met de komst van een nieuwe coalitie, bestaande uit D66, GroenLinks en PvdA, is in Leiden ook een nieuwe groep wethouders geïnstalleerd. Wat gelijk opvalt: vier van de vijf wethouders zijn vrouw. Opvallend vooral omdat het tegen de landelijke trend van ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek in gaat.

politiek | interview

Martijn Otten is 24 jaar, raadslid van de PvdA in Leiden en werkt als woordvoerder voor die partij in de Eerste Kamer. Hij heeft onderwijs, jeugd, studenten en sport in zijn portefeuille en heeft grote ambities voor de komende vier jaar. ‘We moeten in Leiden niet alleen de beste universiteit van Nederland hebben, maar ook …

politiek | interview

Maarten de Crom is 24 jaar, raadslid voor de VVD in Leiden en werkt bij het landelijke opleidingsinstituut van de VVD in Den Haag. Hij stond dit jaar op plek vier van de VVD-kandidatenlijst en was daarmee de hoogste nieuwkomer. De komende vier jaar richt Maarten zich op de stedelijke ontwikkeling in Leiden. ‘Ik hoop …

politiek | liveblog

LIVE De Leidse gemeenteraad debatteerde gisteravond over kredietverlening voor een nieuw pand voor de ambtelijke huisvesting. Oude panden gaan namelijk op de schop en het stadhuis komt voor een gedeelte in Level, in het stationsgebied. Verder werden er nieuwe raadsleden beëdigd. Leiden Lokaal was erbij en deed live verslag. 20:00 31 mei 2018 Beëdiging nieuwe …

politiek | interview

27 jaar oud, lobbyist in Den Haag en al bijna 3 jaar bestuurslid bij D66 Leiden. Jan van der Voet is een man met ambitie en inzet. Hij noemt zichzelf een ‘politiek junkie’ en is al vanaf jonge leeftijd betrokken bij de politiek. Toch ligt zijn hart bij de lokale politiek: “De kracht van lokale …

politiek | Opinie

In veel studentensteden is het een normaal fenomeen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen: studentenpartijen. Zo bestaat in Delft het STIP, in Utrecht Student&Starter en in Den Haag de Bond voor Studenten Actie. Het zijn politieke partijen die volledig bestaan uit studenten of in ieder geval twintigers. Het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk: gebrek aan politieke- en bestuurlijke ervaring. Het is voor …

politiek | interview

De VVD is net als andere jaren weer een van de grotere partijen binnen de Leidse Gemeenteraad. Ze bevinden zich echter in een andere rol, ze gaan namelijk de oppositie in. De stukgelopen formatiegesprekken met Groenlinks en D66 hebben ervoor gezorgd dat de VVD zich mag gaan handhaven in de oppositie. Wij spraken fractievoorzitter Dorien …

politiek | interview

‘De ramen trilden in de sponningen en de gemeente bood ons een hotelbon aan.’ Wijkverenigingen Maredorp de Camp en Pancras-West zijn het niet eens met de beslissing van de gemeente Leiden om opnieuw een feest te organiseren op de Kaasmarkt. Naar aanleiding van een evenement tijdens het Leidens ontzet vorig jaar hebben de voorzitters van de …

politiek | achtergrond

De gemeente worstelt met een nieuw bestemmingsplan voor de Kaasmarkt. Het plein ligt midden in het centrum: tussen de Hooglandse kerk en de Oude Rijn. Wie er nu rondloopt, doet dat waarschijnlijk alleen om zijn auto kwijt te kunnen, want het plein is nu een weinig inspirerend parkeerterrein.  Prijsvraag 1995 Al tientallen jaren liggen …