Artboard 1
23-03-2018 | Suzanne Nelemans
Druk op vrijwilligerswerk neemt toe

Door bezuinigingen in de reguliere zorg neemt de druk op vrijwilligers toe, ook in Leiden. Vrijwilligersorganisaties ontvangen een groter aantal en complexere hulpvragen. ‘Soms moeten we een nee verkopen.’

In plaats van de Rijksoverheid, zijn sinds 2005 de gemeenten verantwoordelijk gesteld voor het uitvoeren van wet- en regelgeving. Om kosten te drukken wordt onder andere gestreefd naar ouderen langer thuis laten wonen. Door dit soort bezuinigingsmaatregelen wordt er echter een steeds groter beroep gedaan op vrijwilligers.

Jan Kruidhof

Jan Kruidhof, coördinator bij de Leidse vrijwilligersorganisatie Stichting Voor
Elkaar Leiden
, merkt de gevolgen van het nieuwe beleid: ‘Toevallig hoorde ik gisteren dat de gemeente van Leiderdorp heeft besloten om in zee te gaan met één partij die alle zorg moet gaan verlenen. Dat zijn geen berichten waar ik blij van word. De thuiszorg heeft nu al geen tijd meer voor een praatje omdat ze in een uur tijd eigenlijk langs te veel cliënten moeten. Terwijl dat sociale aspect van de thuiszorg juist belangrijk is in een land waar zoveel eenzaamheid is onder ouderen.’

Dromer

Het is inmiddels tien jaar geleden dat Kruidhof de vrijwilligerorganisatie opzette: ‘Ik had een leuke, technische baan waarbij ik me bezighield met procesautomatisering. Maar ik ben altijd al wel een beetje een dromer geweest en door mijn christelijke geloof was ik veel bezig met de vraag hoe je kerk kunt zijn in de hele samenleving.’

Kruidhof besloot zijn baan op te zeggen en gaf zichzelf twee jaar de tijd om na  te denken en verschillende opties te onderzoeken. ‘Er zijn ongeveer veertig kerken in Leiden die allemaal goede dingen doen voor de samenleving, maar het is niet altijd een eenheid. Elke kerk heeft haar eigen projecten. Hieruit ontstond het idee voor een interkerkelijke stichting die vrijwilligers uit verschillende kerken bij elkaar brengt.’

SchuldHulpMaatje is een project waarbij een getrainde vrijwilliger wordt gekoppeld aan iemand met financiële problemen. ‘Vaak weten mensen de reguliere hulp niet te vinden of hebben mensen meer hulp nodig dan reguliere hulpinstanties kunnen bieden’, legt Kruidhof uit.

De stichting bestaat in totaal uit negen verschillende projecten waarbij vooral mensen uit kerken en christelijke studentenverenigingen als vrijwilliger werken. Kruidhof: ‘We doen dit vanuit een christelijke missie en visie, vandaar dat er vooral onder christenen vrijwilligers worden geworven. Maar bij sommige projecten, zoals SchuldHulpMaatje zijn er zoveel vrijwilligers nodig, dat vrijwilligers die onze missie en visie respecteren ook welkom zijn.’

Vrijwilligerswerk in Leiden

Naast Stichting Voor Elkaar Leiden, zijn er nog zo’n vijf andere grote vrijwilligersorganisaties in Leiden.  Daarnaast wordt er bij sportclubs, zorginstellingen en kerken veel vrijwilligerswerk gefasciliteerd. Het kaartje geeft een globaal overzicht van alle organisaties en instellingen in Leiden die vrijwilligerswerk fasciliteren.

Maar wie zijn al die vrijwilligers die een steeds grotere steunpilaar vormen in onze samenleving? Uit onderzoek van het CBS blijkt dat het over het algemeen gaat om hogeropgeleide autochtonen met een kerkelijke achtergrond en van middelbare leeftijd. De motivatie om vrijwilligerswerk te doen heeft vaak te maken met zingeving. Vrijwilligerswerk geeft voldoening en de waardering die je ervoor ontvangt is prettig. Voor jongere mensen staat vrijwilligerswerk bovendien goed op hun CV en is het een eenvoudige manier van werkervaring op te doen.

Postmaterialisme

Het is opvallend dat ondanks de secularisatie, de kerk nog steeds een grote rol speelt bij vrijwilligerswerk, zoals ook het geval is bij Stichting Voor Elkaar Leiden. Maar naast kerkgangers signaleren onderzoekers een nieuwe groep vrijwilligers: de zogenaamde ‘postmaterialisten’. Zij vinden postmaterialistische doelen als vrijheid van meningsuiting, gelijkheid, het milieu en emancipatie belangrijke doelen in de politiek en hechten minder waarde aan materiële zaken als openbare orde, een sterke economie en een sterk leger. De opkomst van postmaterialisme zou te maken hebben met het stijgende opleidingsniveau.

Bron: Stichting Voor Elkaar Leiden

Hoeveel werk vrijwilligers in Nederland verrichten, blijkt uit vergelijkende Europese onderzoeken. Buiten Zweden, wordt nergens in Europa zoveel vrijwilligerswerk gedaan als in Nederland. De helft van de Nederlanders doet eens per jaar vrijwilligerswerk en ongeveer dertig procent is maandelijks als vrijwilliger actief. Ook doneren Nederlanders relatief veel geld aan organisaties.

Het geven van tijd en geld in Europa (Bron:  Eurobarometer 62.2, najaar 2004)

Step by Step Charts
Infogram
‘Nederland is het land van duizend-en-een projecten’

‘Nederland is het land van duizend-en-een projecten’, zegt Kruidhof over het grote aantal vrijwilligers, dat volgens hem ook in Leiden aanwezig is. ‘Er zijn ontzettend veel organisaties en projecten, dus het is ergens ook logisch dat daar nu een beroep op wordt gedaan. Tegelijkertijd is het feit dat er zoveel is, niet altijd iets positiefs. We zouden in sommige gevallen meer voor elkaar kunnen krijgen als er efficiënt werd samengewerkt.’

Daarnaast is het volgens Kruidhof een denkfout dat vrijwilligers precies dezelfde professionele hulp kunnen bieden als reguliere hulp- of zorgverleners. ‘Regelmatig worden wij door de gemeente of zorginstellingen benaderd met omvangrijke en complexe hulpvragen, en dan moeten we soms nee verkopen. Niet alleen om de vrijwilligers te beschermen, maar ook de hulpvragers. In zo’n geval kunnen we namelijk geen optimale hulp bieden.’

Zelf doet Kruidhof ook nog regelmatig mee aan een project. ‘Ik ben vrij praktisch ingesteld en vind het mooi om andere mensen te helpen. Ik bezoek bijvoorbeeld de oudere mensen hier in de straat en ga eens in de week lunchen bij mijn buurvrouw van 88. Haar kinderen wonen in het buitenland en ik heb haar geleerd hoe ze via het internet contact met hen kan onderhouden. Gisteren belde ze me toevallig dat haar laptop het niet deed, bleek dat het snoer er niet goed in zat. Het is fijn als ik dat even kan oplossen.’

welzijn | reportage

Het stadsleven wordt vaak geassocieerd met haast, drukte en volle lange dagen. De Elza Hoeve net buiten het centrum van Leiden biedt net het tegenovergestelde: totale rust, natuur en dieren. Naast een grote melkboerderij geven ze je ook de mogelijkheid om je paard te stallen in hun hoeve of om deel te nemen aan verschillende …

welzijn | fotoserie

‘Ik kom hier voor mijn rust!’ is een uitspraak die je in het centrum van Leiden niet snel zal horen. Haastende fietsers en bussen in de Breestraat, volle terrassen op de Nieuwe Rijn: om echt te ontspannen zal je toch een ander plekje moeten zoeken. Zoals bijvoorbeeld De tuin van de smid: een theehuis in …

welzijn | fotoserie

Ga je altijd naar dezelfde kapper op de Bree, of laat je toch elke keer je baard weer scheren bij die ene barber op de Haarlemmer? Als je klaar bent met oude gewoontes en toe bent aan een nieuw avontuur dan zit je hier goed! Wij hebben de 4 leukste kappers buiten de singels voor …

welzijn

Ken je dat? Na een jaar het te hebben uitgesteld, besluit je dat het toch echt tijd wordt. Op naar de kapper! Maar… dan is de vraag, welke? Wist jij dat er in totaal 89 (!) kappers in Leiden zijn? Wij ook niet. Wij hebben ze daarom voor jullie op één kaart samen gebracht. Zodat …

welzijn | interview

Iedereen in Leiden kent het beestje inmiddels wel, de schurftmijt. Leiden haalde afgelopen jaar het landelijk nieuws met deze besmettelijke huidziekte. Hoe staat het er nu voor met de schurft in Leiden? Ik vroeg het aan huisarts in opleiding, Joni Ferrari-Dollee (33), die nu werkzaam is bij de huisartsenpraktijk aan de Vrijheidslaan te Leiden. Daarnaast …

cultuur | reportage

De kringloopwinkel kent iedereen wel. Even een middagje rondspeuren of je nog wat goedkoops op de kop kunt tikken of iets unieks kunt vinden. Echter Kringloopwinkel het warenhuis is meer dan gewoon een kringloopwinkel, het is een bedrijf dat zich in zet voor duurzaamheid en draait op lichamelijke en verstandelijke beperkten. Ik kreeg een kijkje …

cultuur | interview

Fred Weber (62) werkt al 22 jaar vrijwillig als imker in de Hortus botanicus van Leiden. Hij verzorgt er de bijen, kleine insecten die ongelooflijk belangrijk zijn voor de mens. In de fotoreportage over de Leidse honingbijen van vorige keer konden we dit reeds zien. Fred vertelt over zijn passie voor de bijen en de …

cultuur | fotoserie

Een fotoreportage over de honingbijen van de Hortus Botanicus Dit jaar startte de bijen al vroeg met hun werkzaamheden doordat het plots warm werd eind februari. Dit is uitzonderlijk aangezien ze normaal pas tegen april/mei uit hun winterslaap zouden moeten komen. Hierdoor gingen we kijken hoe het begin van het bijenseizoen verliep. Wist je dat …

welzijn

Nieuwe studie, nieuwe stad: een goed voorbereid mens telt voor twee. Waar moet je zijn om de wereld van de Leidse studentikoos te leren kennen? Je leest het hier.

welzijn | reportage

  Wat hebben de eerste genetisch gemanipuleerde stier en een restaurant met als motto ‘verbinding’ met elkaar te maken? Het antwoord: een stal. De Stal, om precies te zijn. Want op de vroegere verblijfplaats van stier Herman, achter het LUMC op het Bio Science Park, staat nu De Stal: een duurzaam en maatschappelijk betrokken horecagelegenheid …

welzijn | achtergrond

Op 14 mei 2017 werd de jongste Franse president ooit ingehuldigd: Emmanuel Macron. Met zijn plotse populariteit, grootse plannen en verrassend goede Engels deed hij de grondvesten van de Franse politiek schudden. Precies een jaar later blikt dr. Niek Pas, hoogleraar Franse moderne geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, in een lezing terug op het eerste …

welzijn | reportage

  De Côte d’Azur: alleen maar duur en luxe? Er is een uitzondering! Hoewel de meeste mensen kiezen voor buursteden Nice of Cannes, is de sfeervolle havenstad Antibes een bezoek meer dan waard. De stad biedt een mix van luxe en de charme van het Franse platteland. Ik ging erheen en bekeek de badplaats door …