Artboard 1
12-04-2018 | Esmeralda de Zwart
Een dag uit het leven van de Leidse 112-fotograaf Toon van der Poel
Fotograferende Toon van der Poel – Foto: Esmeralda de Zwart ©

Een gebouw dat in brand staat of een dodelijk ongeluk op de snelweg: het nieuws presenteert dagelijks vele calimiteiten. Die beelden moeten door iemand gemaakt worden: de 112-fotograaf. Om antwoord te krijgen op de vraag hoe zo’n fotograaf dat doet, liep LeidenLokaal een dag mee met fulltime 112-fotograaf Toon van der Poel.

Toon van der Poel met zijn zus in de voortuin van hun huis op de Rapenburg 44 – Foto: Esmeralda de Zwart ©

De dag begint om half tien op de Rapenburg 44, het woonadres van Toon. Na zijn twaalfde levensjaar is hij hier met zijn familie naartoe verhuisd en heeft hij dit grachtenpand nooit meer verlaten. “Hiervoor heb ik altijd op de Apothekersdijk gewoond, hier om de hoek. Ik zit hier midden in het centrum, terrasjes allemaal om de hoek, ik heb het prima hier! Als ik in een ‘één-pot-nat-wijk’ zoals de Merenwijk had gewoond, dan had ik allang een ander huisje gezocht, maar nu is dat nergens voor nodig.”

Archiefkamer

Één helft van de hele archiefkast van Toon van der Poel – Foto: Esmeralda de Zwart ©

Na een warm onthaal van broer en zus vervolgt de reis naar boven, naar het archiefkamer van Toon. “Dus dit is mijn archief”, zegt Toon met een trots gezicht. 112-fotografie is duidelijk al langer een passie. Al wachtende op dé belangrijke melding praten we hierover. “Het is eigenlijk begonnen omdat ik op de Apothekersdijk naast een 112-fotograaf van het Leidsch Dagblad, Jan Holvast, woonde en die vroeg weleens of ik mee wilde naar zo’n ongeval. Als klein jochie vond ik dat prachtig en daar is de passie voor 112-fotografie eigenlijk begonnen.”

De grote collectie aan archiefmateriaal is vanaf 1980 opgebouwd: “Ik ging dus altijd mee naar de ongevallen, maar nog zonder te fotograferen. Tot ik op een dag Wim Maas, die altijd wel al, als hobby, stond te fotograferen bij de ongelukken, vroeg of ik zijn foto’s mocht zien. Dat was geen enkel probleem en daardoor raakte ik enthousiast en kocht ik zelf ook een cameraatje en heeft hij me de kneepjes van het vak geleerd.”

Uiteindelijk groeide de hobby uit tot professie en heeft Toon zich rond 2000 aangemeld bij de Kamer van Koophandel: “Toen Peter Schipper, journalist voor de lokale weekkrantjes, zoals onder andere het Leids Nieuwsblad, mij vroeg fotografieopdrachtjes voor zijn krantjes te doen, heb ik mij als zelfstandige ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ik deed toen al betaald werk bij Hielco Kuipers, een journalist die onder Jan Holvast werkte en voor zichzelf begonnen was en zodoende kwam Schippers aan mij. Aangezien het werk nu professionelere vormen begon aan te nemen, besloot ik mij in te schrijven bij de Kamer.”

Hoewel zijn fotografiewerk serieus begon te worden, werkte hij tot 2011 nog bij bakkerij Rhijnsburger in Rhijnsburg. “De bakkerij combineerde ik gewoon met het baantje bij Schippers en later kwam daar nog werk voor de nieuwssite van de Telegraaf, dichtbij.nl, bij en ook leverde ik al aan het Leidsch Dagblad. Dichtbij.nl moest er toen in 2011 mee stoppen en precies in dat jaar sloot ook de bakkerij dus toen had ik een probleem. Gelukkig bood het Leidsch Dagblad mij toen aan om exclusief voor hen te schieten, tegen een hoger tarief dan als je niet exclusief levert, dus kon ik het gat in mijn inkomen dat er was door het sluiten van de bakkerij prima opvangen. Toen ben ik met al het andere gestopt en nu schiet ik dus enkel ongevallen in de regio van het Leidsch Dagblad.”

“Frankieplankie”

Als mijn oog op de monitor valt die de site P2000 weergeeft, vertelt Toon:

P2000-scherm – Foto: Esmeralda de Zwart ©
Pieper die met een hard geluid laat weten dat er weer een melding is – Foto: Esmeralda de Zwart ©

“Op dit werk is echt geen peil te trekken. Ik houd iedere dag de sites P2000 en “Frankieplankie” (ja, typ dat maar eens in op Google) in de gaten en ik heb een pieper waar ook meldingen op binnenkomen. Zo probeer ik in de gaten te houden of er nog wat spannends in Leiden en omstreken gebeurt waar ik heen kan.”

Één keer ging Toon een weekendje met zijn vriendin en haar familie naar Oosterhout en dat heeft hij geweten ook: “Heel die week gebeurde er niks, maar precies toen ik in Oosterhout zat, had ik dat weekend twaalf foto’s kunnen verkopen. En voor het goede beeld: op een druk weekend zijn dat er normaal vier, ofzo. Dat soort dingen gebeuren mij nou altijd. Ik ben ook zo’n iemand, die dan net, als er wat gebeurt en ik rijd daar toevallig al in de buurt op de snelweg, de afslag heeft gemist waar je eraf moet om bij dat ongeval te komen.”

Het koffiehuisje van Leiden

Als we om half elf nog steeds geen boeiende meldingen voorbij hebben zien komen, besluiten we een koffietje te drinken bij ‘t Suppiershuysinghe, ook wel het koffiehuisje van Leiden genoemd, bij Toon om de hoek. “Heerlijk dit leventje toch?”, zegt Toon triomfantelijk. “Eigenlijk heb ik iedere dag vakantie. Zo’n negen-tot-vijf-baan is niks meer voor mij, als je hier eenmaal van geproefd hebt, wil je toch niet meer terug?!”

Als we aan het tafeltje zitten, gaat om elf uur de pieper: een melding in Leimuiden, een aanrijding op de snelweg. Vertwijfeld kijkt Toon mij aan: “Hm.. het zou wel wat kunnen zijn, maar omdat het zo ver weg is wachten we even af of er een persbericht achteraan komt want als dat zo is, weten we zeker dat het iets is en kunnen we gaan.”

Voor niks rijden vindt Toon absoluut niet erg maar hij moet wel keuzes maken: “Ik kan hier in de stad makkelijk voor niks rijden, dan ben ik toch zo weer terug en dat kost me relatief weinig benzine, maar als het zover weg is, denk ik toch liever twee keer na voordat ik in de auto spring. Niet alleen vanwege de benzine maar ook omdat ik dan de kans loop hier in de binnenstad weer iets te missen.”

Scanner – Foto: Adamantios (CC BY-SA 3.0)

Scanner waarmee radiofrequenties van de hulpdiensten kon worden meegeluisterd. Na het overstappen van de hulpdiensten op het digitale netwerk C2000 kon onderlinge communicatie niet meer op zo’n scanner, die enkel analoge signalen oppikt, worden opgevangen.

Uiteindelijk volgt er geen persalarm dus hebben we het laten gaan. Achteraf krijgt Toon van zijn collega’s te horen dat een auto op zijn kop op de snelweg lag en dat het dus best een nieuwswaardige foto had kunnen opleveren. “Ja, dat risico loop je altijd, dat hoort erbij. Het blijft moeilijk inschatten met die p2000-meldingen of iets nieuwswaarde heeft of niet. Vroeger kon je op een scanner precies horen wat er aan de hand was en kon je veel makkelijker die beslissing maken.”

Wolsteeg

Na de koffie besluiten we buiten in de zon op het bankje in de voortuin te wachten op een belangrijke melding. De oren van de 112-fotograaf staan op stokjes want zodra hij een ambulance hoort rijden, controleert hij op P2000 op zijn smartphone waar hij naartoe gaat. Om tien voor half twaalf is het raak: een ambulance naar de Wolsteeg in Leiden. Hij pakt snel de camera uit de gang en op de scooter snellen we erheen. “Ik gebruik de scooter voor klussen in Leiden en de auto voor ongevallen buiten Leiden”, verklaart hij. Op de Wolsteeg aangekomen, is wel de ambulance te zien, maar helaas geen ambulancepersoneel. “Ze zijn net naar binnen gegaan,” meldt een vrouw op straat die alles had gezien. “Niks voor ons dus”, stelt Toon vast en hij oppert een rondje door Leiden te rijden.

Na wat sightseeing door de Sleutelstad is het inmiddels twaalf uur en strijken we neer op het terras van Café Barrera voor twee heerlijke kroketjes op brood. “Het zal niet de eerste keer zijn dat de kroketjes net op tafel staan en ik dan weg moet, maar het is vandaag een rustige dag dus het zal wel goedkomen”, zegt Toon met een knipoog.

Onder het eten door gaat nog een paar keer de pieper, maar dit keer zijn het enkel berichten uit Den Haag of Rotterdam en daar heeft de Leidenaar helaas niks aan. Na nog wat gezellige gesprekken over openbare Leidse ontgroeningen in de grachten, gaan we rond twee uur, omdat het ineens begint te regenen, weer naar de archiefkamer.

Drie omgekomen brandweerlieden

Archiefboek: TU-Delft brand van 13 mei 2008 – Foto: Esmeralda de Zwart ©

Geïnspireerd door de omgeving vraag ik me af wat nou het meest spectaculaire is wat de ervaren fotograaf heeft meegemaakt: “Nou, dat is denk ik wel de brand van de TU-Delft op 13 mei 2008. Toen ik aankwam om ongeveer half elf, was er nog relatief niks aan de hand, maar toen rond een uur of half vijf had het vuur het hele gebouw in zijn greep en kon de brandweer niks meer doen.”

Archiefboek: Huis ter Duin brand van 25 januari 1990 – Foto: Esmeralda de Zwart ©

Ook de brand bij Huis ter Duin in Noordwijk is hem altijd bijgebleven: “Daar ging het vuur helemaal snel, dat kan je hier goed zien: links op de foto is de onderverdieping van het hotel nog helemaal niet aangetast en rechts staat ineens alles in de fik. Daar zijn toen drie brandweerlieden bij omgekomen.”

Ongeval Stevenshofdreef – Foto: Esmeralda de Zwart ©

Aanrijding met letsel

Plotseling gaat om tien voor half vier uur weer de pieper: een aanrijding met letsel op de Stevenshofdreef. Toon stuift op uit zijn stoel en zegt: “Ja kom, we gaan!” Dit is ietsjes buiten het centrum van Leiden, maar met de auto zijn we er binnen nog geen tien minuten. Dit gaat Toon iets te snel: “Oh dit belooft al niks goeds, meestal als ik ergens zonder problemen kan komen, is het niks groots, maar we gaan het zien.”

Aangekomen op plaats van bestemming zijn ambulance en politie aanwezig en ligt er een scooter op de grond. Het slachtoffer is al in de ambulance verdwenen, de politie praat nog met de bestuurder van de auto. Toon schiet een paar fotootjes maar vreest het ergste: “Het slachtoffer zit al in de ambulance, als het echt ernstig is, had die allang weggereden. Ik denk dat het slachtoffer er straks gewoon uit komt wandelen en dan hebben we geen verhaal.” Helaas kreeg Toon gelijk, ook dit werd geen nieuwswaardige situatie.

Het risico van het vak

Rond vier uur zijn we weer op de Rapenburg en wachten we op het bankje in de voortuin weer een belangrijke melding af. “Het is niet zo’n heel spannende dag vandaag, dus als je genoeg van hebt, moet je het zeggen hoor”, zegt Toon. Uiteindelijk besluit ik dan om half vijf uur weer richting huis te gaan. “Zo gaan die dagen, zo heb ik ineens drie meldingen op één dag en soms dus dagen niks, je kan er toch niks van zeggen”, zegt Toon.

Eenmaal thuis krijg ik een berichtje dat hij om zes uur ineens twee belangrijke nieuwswaardige meldingen achter elkaar kreeg. Tja, dacht ik toen, dat is het risico van het vak.

 

 

 

 

 

veiligheid | interview

Honderden kilo’s heroïne haalde Sjaak Caspers (56) al van de straat. Toch wilde hij liever nóg dichter bij de burger staan. Daarom is hij al 11 jaar wijkagent van de Merenwijk. ,,Mensen helpen, daar gaat het mij allemaal om.” Zijn trouwe stalen ros staat al klaar bij het wijkbureau aan de Kooilaan. Wijkagent Sjaak Caspers …

veiligheid | nieuws

Leiden heeft een nieuw college. D66, GroenLinks en PvdA presenteerden het beleidsakkoord 2018-2022: ‘Samen maken we de stad’. Eerdere onderhandelingen, waarbij de VVD en niet de PvdA betrokken was, liepen op niets uit. Wat is het nieuwe college van plan om de Sleutelstad veilig te houden? Mooi nieuws. Gisteren bereikten de zes vertegenwoordigers van D66, …

veiligheid | interview

‘Het goedkoopste biertje van Leiden’ luidt één van de reclameleuzen van de Hifi-bar, gevestigd in de Vrouwensteeg. Met een prijs van een euro en vijfentwintig cent is daar niets aan gelogen. Op dinsdag en donderdag is de Hifi vanaf 23.00 geopend voor alle studenten, wekelijks komen er honderden jongvolwassenen een dansje wagen. Hoe weet deze …

veiligheid

Bij het wonen in een studentenhuis denken de meeste mensen onmiddellijk aan een hoop troep, een stevig glas bier en vooral veel gezelligheid. Helaas gaat het eens in de zoveel tijd gruwelijk mis, en ontstaat er een flinke huisbrand. Hoe veilig zijn de studentenhuizen in Leiden eigenlijk? De DUWO is een huurstichting met bijna 7.000 …

veiligheid | column

Ik kan er niets aan doen. Druisend tegen al mijn principes in is ook mijn leven behoorlijk burgerlijk geworden. Ik woon in een hofje, sorteer netjes mijn plastic en ben daarnaast al een tijdje fanatiek op zoek naar het radijsbakje om mijn Albert-Heijnmoestuincollectie te completeren. Toegegeven, dat laatste is misschien niet helemaal waar. Toch was …

veiligheid

Heeft DNA-onderzoek een doorslaggevende rol heeft gespeeld in de liquidatiezaak van Zeynel Er in Leiden? Ja, en eigenlijk was dat ook geen verrassing. Kijken we naar de feiten: DNA-sporen op een Albert Heijn-tasje, op het busje die zij gebruikten voor de liquidatie en op alle materialen die door de politie in beslag zijn genomen. Toch …

veiligheid | reportage

Ik vind het tijd om een duik te nemen in het leven van handhaving en hun negatieve imago (al dan niet) op te frissen. Want wat is het, dat handhaving Leiden doet? Ik draaide een aantal dagen mee.

veiligheid

In Leiden lijkt het nog redelijk rustig, maar criminaliteit zit in alle uithoeken van de samenleving (óók in Leiden). Daarom bezocht ik een symposium, georganiseerd door studievereniging der psychologie Labyrint, om me te verdiepen in de forensische psychologie

veiligheid | interview

Als we het over gebrek aan verkeersveiligheid in Leiden hebben, is er één kruispunt dat er met kop en schouders bovenuitsteekt: het kruispunt bij Anne&Max waar maar liefst vijf wegen samenkomen.

veiligheid | interview

  Afpakken van vermogen gebeurt bij het Openbaar Ministerie al bij de grote zaken. Sinds een jaar bestaan er nu ook kleinere ‘afpakteams’. Het is een proef om te kijken of dit ook ook bij kleinere onderzoeken werkt die snel afgehandeld kunnen worden. Nadine is zo’n medewerker. Hoe werkt dit nu precies?

veiligheid | explainer

Je zou denken dat de meeste mensen niet stelen, dit is immers iets voor dieven, toch? Niets lijkt minder waar. Leden van studentenvereniging L.V.V.S. Augustinus stelen elkaars jas zonder pardon.

veiligheid

De gemeente denkt erover de Oosterkerkstraat in een 30-kilometerweg te veranderen, waarbij de fietsers op de autoweg zullen gaan fietsen. “Levensgevaarlijk”, zegt Peter Rumler van de Leidse afdeling van de Fietsersbond. Waarom is er zo’n meningsverschil? LeidenLokaal zocht het uit.