De Universiteit van Leiden vertegenwoordigt  talloze nationaliteiten. Vanuit Engeland tot Bosnië, Italië tot Australië; internationals komen naar deze stad voor de studie van hun dromen. Maar integreren is zo makkelijk nog niet. Waar ga je wonen? Hoe creëer je een nieuw, sociaal netwerk? En hoe kom je aan geld? Student Masha ging dit niet altijd makkelijk af.

Masha (23) komt uit Sarajevo en studeert sinds 2015 Psychologie aan de Universiteit van Leiden. Ze woont in een studentenhuis samen met tien Nederlandse studenten.  Momenteel is zij werkzaam bij een hondenuitlaatservice, waar zij iedere dag haar geld verdient met haar grote liefde voor honden. Tijdens haar vaste uitlaatrondje op de vrijdagmiddag, vertelt ze over haar ervaringen als internationale student in Leiden.

“Toen ik nog in Bosnië woonde, had ik altijd honden om mij heen. Dit miste ik heel erg toen ik naar Nederland kwam. Bovendien is mijn Nederlands niet heel goed, waardoor ik lastig aan een baan kan komen. Er zijn in Leiden heel weinig plekken waar Engels gesproken wordt.” Masha besloot zich in te schrijven op de site van Pawshake, wat maakt dat zij nu regelmatig honden uitlaat voor zowel internationale als Nederlandse gezinnen.

Wat heeft je doen besluiten om in Leiden te komen studeren?
“Ik wist één ding zeker: ik wilde niet in Bosnië blijven. De opleidingen zijn daar slecht en de baankansen al helemaal. Ik wil niet negatief spreken over mijn land, maar je moet echt mensen kennen om aan werk te kunnen komen. En zelfs dan heb je vaak nog een nietszeggende baan.  Ik ben van mijzelf heel ambitieus, dus wist ik dat ik niet op de juiste plek zat. Daarom heb ik zelf de touwtjes in handen genomen en ben ik op zoek gegaan naar meer uitdaging. Nederland staat bekend als een van de weinige landen in Europa die onderwijs biedt aan internationale studenten. Ik heb specifiek voor Leiden gekozen, omdat hier een toelatingsexamen gemaakt moest worden voor de studie Psychologie. Ik dacht dat dit examen mensen af zou schrikken, waardoor ik meer kans zou maken. Dit pakte goed uit: ik haalde het examen en werd toegelaten.”

Hoe ben je aan een woning gekomen in de stad?
“Vanuit Bosnië had ik een makelaar hier geregeld die voor mij op zoek ging naar een huis. Dit werkte alles behalve ideaal en ik hoorde weinig van hem. Gelukkig had hij uiteindelijk één huis gevonden, dat ik meteen aannam. Ik woonde op een piepkleine kamer in een huis met drie Nederlandse meiden. Deze meiden leefden allemaal heel erg op zichzelf, wat maakte dat ik al snel weg wilde. Ik was juist op zoek naar de gezelligheid en de sociale contacten.”

“De universiteit bood geen hulp bij het vinden van een kamer. De enige mogelijkheid die zij biedt is een studentencomplex in de binnenstad, waar kamers speciaal verhuurd worden aan internationals. Dit zijn echter allemaal studio’s en dit kost je minimaal zevenhonderd euro per maand! Dit kon ik echt niet maandelijks kwijt. Nu nog steeds niet trouwens.”

“Via Kamernet kwam mijn huidige studentenhuis op mijn pad. Ik dacht: ik schrijf ze gewoon een mail, ik zie wel wat er gebeurt. Al snel werd ik uitgenodigd voor een hospiteeravond. Ik had geen flauw idee wat dit inhield. Ik ging er naartoe met het idee dat ik alleen even de kamer kwam bekijken, maar ineens stonden er nog twaalf andere meiden te wachten! Ik moest de wedstrijd met hen aangaan wie de kamer zou krijgen. En als dit niet al erg genoeg was, spraken ze ook nog eens allemaal Nederlands, waar ik nog geen touw aan vast kon knopen. Ik heb die avond vooral individueel met huisgenoten gepraat. Blijkbaar heb ik ze op deze manier weten te overtuigen, want ik woon hier nu!”

Hoe betaal je je maandelijkse kosten?
“Eigenlijk betalen mijn ouders alles. Dit hebben ze altijd gedaan. Als je als international niet gesponsord kunt worden door je ouders, dan kan je hier simpelweg niet komen wonen en studeren. Het leven hier is ontzettend duur en het vinden van werk tegelijkertijd ontzettend lastig. Het enige wat ik kan lenen van de overheid is net voldoende om mijn collegegeld te kunnen betalen. Maar geld om van te kunnen wonen en leven, daar moet je echt zelf voor zorgen. Ik heb me rot gezocht naar een baan hier in Leiden, maar ik heb nergens kunnen solliciteren. Het is hier overal een must dat je Nederlands spreekt en dit doe ik nog niet.”

Word je op weg geholpen door de universiteit bij het leren van de Nederlandse taal?
“Nou, er is een cursus die je kunt volgen vanuit de uni. Maar deze kost zo’n vijfhonderd euro. Dit zijn echt geen prijzen voor studenten, al helemaal niet als je hier net komt wonen en dus nog helemaal geen inkomen hebt. Ik heb zelf een andere cursus opgezocht en die geprobeerd te volgen. Ik merkte al snel dat dit me heel lastig af ging. Het is een lastige taal en in combinatie met het integreren en studeren werd het me allemaal even teveel.  Nu, bijna drie jaar later, ben ik gesetteld en heb ik tijd en rust gevonden voor andere dingen dan mijn studie of mijn nieuwe leven. Ik wil me nu volledig gaan focussen het leren van Nederlands.”

Deed de universiteit dan helemaal niets, om je op weg te helpen?
“Jawel, de introductieweek die zij organiseert is geweldig! Niet deelnemen aan de OWL is echt het stomste wat je kunt doen. In deze week heb ik heel veel andere internationals ontmoet waar ik nu nog steeds wekelijks mee omga. Er ontstond een vriendengroep van wel zesentwintig mensen waar ik nu nog vaak drankjes mee doe of mee naar feestjes ga. Je moet het wel echt hebben van deze week: dit is hét moment om mensen te ontmoeten. Hierna is hier niet echt een mogelijkheid meer voor. Daarom zou ik deze week aan iedere student aanraden.”

“Op dit moment sport ik bij een Nederlandse volleybalvereniging, waardoor ik zowel internationale als Nederlandse vrienden heb. Dit maakt dat ik niet meer afhankelijk ben van enkel mijn internationale vriendengroep van de OWL. Maar dit heeft wel even geduurd. Voor mijn gevoel heb ik nu pas, drie jaar later, mijn weg gevonden in Leiden.”

Wat maakt het leven van een internationale student lastiger dan die van een Nederlandse?
“Wat ik het moeilijkste vind, is dat ‘thuis’ heel ver weg is. Ik kan niet even langs mijn ouders gaan als ik moe ben, of honger heb. Mijn huisgenoten doen dat bijvoorbeeld wel. Die pakken in een weekend de trein en zijn binnen maximaal twee uurtjes reizen thuis. Ik kan hier best wel jaloers op zijn. Wanneer ik mijn ouders op wil zoeken, dan moet ik dit lang van tevoren plannen. Ik denk dat deze ‘verplichte’ onafhankelijkheid het nog zwaarder maakt om op jezelf te gaan wonen, omdat er geen makkelijke weg terug is als het even niet gaat.”

“Bovendien word je in het diepe gegooid, waarbij je met allerlei nieuwe dingen te maken krijgt: de cultuur, de taal, het eten, ga zo maar door. Dit vroeg in het begin heel veel energie van mij. Ook de studie viel me zwaar. In Sarajevo ging mijn opleiding me eigenlijk heel makkelijk af, waardoor ik niet gewend was om hard te studeren. Hier aan de universiteit ligt het niveau een stuk hoger. De combinatie van het zelfstandig worden, het integreren in een nieuw land en de hoge druk van mijn studie werd mij teveel. Ik ben tijdens mijn eerste jaar gestopt met mijn studie. Ik heb een half jaar pauze genomen en in september besloot ik om opnieuw te beginnen met Psychologie. In dit half jaar heb ik de tijd genomen om daadwerkelijk te kunnen aarden in Leiden en in Nederland.”

Hoe ben je terecht gekomen bij je huidige baan?
“In mijn half jaar ‘pauze’, heb ik heel veel geprobeerd te solliciteren. Dit ging mij helemaal niet makkelijk af. Er zijn in Leiden heel weinig plekken waar Engels gesproken wordt. Na lang zoeken en telkens de teleurstelling van niet aangenomen worden, heb ik mijn zoektocht gestaakt. Ik merkte dat hoe hard ik ook mijn best deed met mij thuis voelen in deze stad, er iets bleef ontbreken. Thuis, in Bosnië, had ik altijd honden om mij heen. Daar heb ik mijn grote liefde voor dieren ontwikkeld. Hier in Leiden merkte ik dat wanneer ik over straat liep, ik iedere hond aanhaalde die ik tegenkwam. Dit was voor mij echt een wake up call: ik moet hier iets mee doen!”

“Zelf een hond nemen is als student geen optie. Ik ben veel weg en daarbij heb ik nooit genoeg ruimte op mijn studentenkamertje. Vandaar dat ik op zoek ging naar hondenuitlaatservices, zoals deze. Ik heb me ingeschreven en een eigen pagina aangemaakt op de site. Daarna is het wachten totdat mensen contact met jou opnemen. Een half jaar lang hoorde ik niets. Eigenlijk was ik alweer vergeten dat ik me überhaupt ingeschreven had. Totdat ik ineens vijf aanmeldingen tegelijk kreeg! Ondertussen doe ik dit werk al anderhalf jaar en loop ik elke dag met een hondje. Voor twee families loop ik vast elke week, maar er zijn er ook bij die mij alleen appen wanneer ze me nodig hebben. Contact gebeurt altijd in het Engels. Sommige families waar ik voor loop zijn internationaal, maar er zijn ook veel Nederlandse gezinnen bij. Het geld dat ik hiermee verdien is fijn voor erbij, maar lang niet genoeg om van te kunnen leven. Daar heb ik gelukkig nog steeds mijn ouders voor. Maar bovenal is het een grote hobby van mij en vind ik het heerlijk om aan mijn dagelijkse, drukke leven te ontsnappen door in de natuur te zijn samen met de honden.”

Overzicht

Gelukkig is het niet alleen Masha, maar meerdere internationale studenten gelukt om een baantje te vinden in Leiden naast hun studie. Een aantal plekken waar internationals op dit moment werkzaam zijn, in kaart gebracht:

Zo te horen heb je het leven dat je hier opgebouwd hebt voornamelijk aan jezelf te danken. Klopt dat?
“Zo zou je het wel kunnen stellen ja. Ik had verwacht dat de universiteit hier behulpzamer in zou zijn, maar afgezien van de OWL is zij dit niet. De OWL was fijn voor de eerste sociale contacten, maar ik had liever gehad dat de universiteit hulp had geboden bij het vinden van een kamer. Of misschien nog wel het allerliefst bij het vinden van een baan. Want dit laatste is tot op de dag van vandaag nog heel lastig voor mij en mijn medestudenten. Ik ken dan ook niemand anders uit mijn internationale vriendengroep die een baantje heeft in Leiden.”

Hoe zie je de komende jaren voor je?
“Voorlopig ben ik nog bezig met mijn Bachelor Psychologie. Daarna wil ik sowieso nog een master gaan volgen. Dit kan allemaal nog wat uitlopen, omdat ik nu serieus aan de slag wil met het leren van de Nederlandse taal. Of ik in Leiden blijf weet ik nog niet. Ik sta open voor nieuwe steden, maar ook nieuwe landen. Eén ding weet ik wel zeker: ik hoef niet terug naar Sarajevo. Na de overstap gemaakt te hebben naar Leiden, ben ik veel zelfverzekerder geworden en sta ik open voor alle nieuwe mogelijkheden die op mijn pad komen.”