Artboard 1
06-05-2018 | Zaida Bouwmeester
Ontdek de mysteries van het Rijksmuseum van Oudheden

Het Rijksmuseum van Oudheden bestaat in 2018 maar liefst tweehonderd jaar. Dit viert het museum aan de hand van verschillende activiteiten, zoals stadswandelingen, lichtshows en bijzondere verhalen. Leiden Lokaal neemt u daarom graag mee naar een mysterieuze rondleiding buiten de openingstijden van het museum.

Lucas Knitel werkt als museumdocent in het museum en leidt ons op een regenachtige avond rond door het museum. Omdat een paar bezoekers later zijn, besluit hij de lichtshow op de Taffehtempel voor ons aan te zetten. Deze wordt in het jubilieumjaar gebruikelijk drie keer per dag laten zien, en vertelt aan de hand van spectaculaire beelden de geschiedenis van het museum. Als we compleet zijn, kan de rondleiding dan echt beginnen.

Terwijl we onderweg zijn naar de tweede verdieping van het museum, legt Knitel ons uit waarom deze rondleiding plaatsvindt buiten de openingsuren van het museum. “De verhalen die ik ga vertellen kunnen het daglicht niet verdragen, zodoende dat we pas om negen uur ’s avonds beginnen.” De groep kijkt elkaar een beetje huiverig aan en loopt vlot achter hem aan.

We stoppen bij de Peelhelm: een Romeinse soldatenhelm van verguld zilver. “Er is zo veel spannends te vertellen over deze helm. Er zijn ontzettend veel vragen die nog steeds niet te beantwoorden zijn. Wie was deze soldaat en hoe zijn deze spullen terechtgekomen in het moeras van de Peel? Sommigen denken dat er hier een religieuze veldslag is geweest, tussen christelijken en romeinen. Maar er zijn in de omgeving geen andere militaire objecten gevonden. Het zouden ook offers in een graf kunnen zijn, maar daar missen we de menselijke resten voor. Misschien heeft iemand de spullen wel verstopt en is ze daarna vergeten… Wij denken zelf dat de spullen in een tentdoek zijn gewikkeld, van een paard  af zijn gekukeld en daarna nooit meer gevonden zijn.” Knitel grapt daarna over spookverhalen die rondgaan over de Ridder van Peel, iets waar we met de groep schaapachtig om lachen, wetende dat we in een donker en leeg museum vol mysterieuze objecten staan.

Knitel over de Peelhelm. Foto: Simone Both

Van een geheimzinnig verhaal over een ridder, staat ons dit keer een verhaal over een onbekende dame te wachten. We staan bij een graf dat reusachtig lijkt wanneer we zien dat de vrouw in kwestie in een hoopje as is neergelegd. “Dit graf is echt uniek. Meestal zijn graven aan de buitenkant versierd voor mensen die bij de begrafenis zijn of mensen die later een offer komen brengen. Dit graf is echter van binnen versierd.” We zien dat de wanden van het graf versierd zijn met meubels, alsof het een mini woonkamer is voor in het hiernamaals. Er liggen ook nog wat objecten in het graf, zoals sieraden, een mes en een schrijfstift. Deze liggen allemaal aan één zijde van het graf. “We denken dat ze is beroofd na de dood. Het feit dat het graf aan de binnenkant is versierd, geeft aan dat de persoon die is begraven belangrijk is geweest, waarmee de kans op een grote duit aanwezig was.”

Verwonderd door de inhoud van de graftombe. Foto: Simone Both

Als we een etage naar beneden lopen, blijkt dat het licht in de ruimte van de Grieken is uitgevallen. Of het hoort bij het mysterieuze karakter van de rondleiding of daadwerkelijk een storing is: we zullen het niet weten. Met de zaklampen van onze telefoon staan we stil bij een drievormig sculptuur van Hekate. “Dit is de godin van de onderwereld,” vertelt Knitel ons met een grijns, “daarom wordt ze ook wel de bloeddrinkster, hartenverslindster of vleeseetster genoemd.” Terwijl we in onze ooghoeken alvast de snelste weg naar de uitgang zoeken, legt Knitel ons uit dat Hekate vaak achter nachtmerries zat, en men haar beter te vriend kon houden.

Hekate in het donker. Foto: Simone Both

Het licht springt tot onze opluchting weer aan en vol goede moed verplaatsen we ons naar de Egyptische zalen. Voordat we aan de mummies beginnen, staat Knitel stil bij een kamelenrib. “Als jullie goed kijken, zien jullie dat er op deze kamelenrib is geschreven. Het feit dat er rood inkt is gebruikt, duidt op een vervloeking. Deze rib is tussen de menselijke resten van Aron geplaatst. Zijn jullie ook zo benieuwd naar wat die man op zijn geweten had? We weten het tot op de dag van vandaag nog steeds niet. ”

Vrijwel iedereen denkt bij het Oude Egypte aan het mummificeren van overleden personen. Daarom besluit Knitel om stil te staan bij canopen, versierde grafvazen speciaal voor ingewanden van overleden personen. “Om stank te voorkomen, werden de ingewanden van zo’n persoon verwijderd en verplaatst naar deze versierde potten. Het enige orgaan wat gespaard bleef, was het hart, omdat deze tijdens de toegang naar het hiernamaals gewogen moet worden.” Als Knitel zijn handen ineenslaat, beseft de groep dat er weer een verhaal wordt verteld dat het daglicht niet kan verdragen. “Wisten jullie dat de Egyptenaren de hersenen via de neus met een haakje naar buiten trokken? Moet ik toch even kwijt”.

Verschillende canopen. Foto: Simone Both

Na een moment van ongeloof worden we meegenomen naar het laatste voorwerp. Dit is de grootste krokodillenmummie buiten Egypte om. “Althans, dat dachten we. Toen we een röntgenfoto lieten maken, bleken het verschillende delen van twee kleine krokodillen te zijn. Bestel je een grote krokodil om te offeren, wordt je opgelicht met anderhalve!” Daarna legt Knitel uit dat ze voor de zekerheid een ct-scan hebben laten maken. “We kregen een hartverzakking. Bleek dat deze twee krokodillen omringd waren door tientallen babykrokodillen. Toch nog een koopje dus.”

Knitel bij de krokodillenmummie. Foto: Simone Both

Ben je ook zo benieuwd geworden naar de rest van de voorwerpen in het Rijksmuseum van Oudheden? Of wil je meer weten of de geschiedenis van het museum? Loop mee met een stadswandeling of bezoek de tentoonstelling Al 200 jaar van nu die tot en met 2 september 2018 te bewonderen is.

cultuur | podcast

In 1981 begon Niek Broeijer zijn studententijd in Leiden. Al gauw was hij anders dan de doorsnee student. In plaats van drinken, roken en feesten stond hij elke ochtend vroeg op om te roeien op Njord, de grootste Leidse roeivereniging. Zo behaalde hij al op jonge leeftijd het Guinnes World Record op de 100 kilometer …

cultuur | interview

Veel mensen denken bij de hygiëne van studentenhuizen al snel aan halfvolle bierflesjes in de fusie (ander woord voor de woonkamer), verstrooide vuilniszakken in de gangen, en overgelopen doucheputjes. Al snel gaan van die gedachtes je nekharen overeind staan en gieren de rillingen al door je lichaam. Maar is een studentenhuis echt zo smerig als …

cultuur | recensie

Sinds oktober vorig jaar is in het Museum Volkenkunde een tentoonstelling over Bali te bewonderen. Leiden Lokaal nam een kijkje.

cultuur | video

Klopt het nog? Elke Leidenaar kent de Burcht. Dit monument siert de stad al sinds de 12e eeuw en staat pal in het midden van de stad, op de splitsing van de Oude en Nieuwe Rijn. Het werd oorspronkelijk gebouwd als verdedigingsfort. Maar wat valt er nu te doen bij de Burcht? 4 leuke dingen …

cultuur | interview

Een interview met projectleider Tanja van der Zon bij het Rijksmuseum van Oudheden over haar baan, Middeleeuwse Tuinen en haar favoriet.

cultuur

Is het einde van je seizoen op Netflix in zicht? Geen paniek! Er staat een compleet nieuw seizoen op je te wachten in de theaters van Leiden. Op 13 mei vindt namelijk de seizoenpresentatie plaats voor het komende theaterseizoen van 2019-2020.   Tijdens de seizoenpresentie laten de Leidse Schouwburg, de Stadsgehoorzaal en Theater Ins Blau zien …

cultuur | reportage

Een kijkje in het park Stoomtrein Katwijk Leiden, waar je een ritje kunt maken in een echte stoomtrein. Maar behalve dat doen de meer dan honderd vrijwilligers nog meer en misschien wel belangrijker werk.

cultuur | reportage

Hockey is voor kakkers, voetbal is voor het volk en darten is een cafésport. Er zijn vele vooroordelen die heersen over sporten, maar kloppen deze wel? Dat er in cafés een dartbord hangt, maakt de sport niet een cafésport. Er zijn namelijk serieuze dartverenigingen, zo ook in Leiden. Ik ging langs bij de Leidse dartvereniging …

cultuur

Bekijk waar je deze vier bijzonder sporten kunt beoefenen en leer over wat ze inhouden.

cultuur | reportage

De Kleiwarenfabriek Firma Gebroeders Ginjaar maakt sinds 1920 bouwkeramiek, producten die gemaakt zijn van klei. Wanneer je de fabriek binnenloopt, lijkt het alsof de tijd heeft stil gestaan. Jolanda Ginjaar legt uit wat er schuil gaat achter de deuren van dit oude familiebedrijf.

cultuur | interview

Heb jij al 100 keer geluncht en geborreld op de Nieuwe Rijn? Goed nieuws! Sinds afgelopen weekend heeft Leiden er een nieuwe lunchroom/bar bij: ’t Gerecht.

cultuur | interview

Vergeet Coen en Sander of Mattie en Marieke, Leiden heeft zijn eigen talentvolle DJ-duo. Elke woensdag van 21.00 tot 23.00 hoor je de twee radiorakkers Geert (29) en Julius (29) op Sleutelstad FM. In een programma waar muziek en ‘slap gelul’ centraal staan. Het enthiousiasme van de twee DJ’s is zo aanstekelijk, dat je elke …