Artboard 1
13-05-2018 | Amine Willemse
Motief achter een liquidatie: ‘alles voor geld, status en succes’

Leidenlokaal maakte vorige maand al bekend dat er voor de liquidatiezaak van Zeynel Er gevangenissen tot 25 jaar zijn opgelegd. Een mogelijke gevangenisstraf van 25 jaar voor de schutter Leon N. en 22 jaar voor de bestuurder Mohamed H. Het Openbaar Ministerie wil hiermee een signaal afgeven dat op liquidaties strenge strafeisen staan. Maar zorgt een hoge strafeis voor minder liquidaties en waarom vertellen de daders niks over het motief? Criminoloog, Barbra van Gestel (WODC) vertelt: “Door het afgeven van een signaal, laat je in ieder geval als maatschappij zien dat het niet meer verder zo kan”.

Criminoloog Barbara van Gestel is gespecialiseerd in onderzoeken naar georganiseerde criminaliteit. De motivatie achter de liquidatie van Zeynel is vooralsnog onbekend. Afgelopen jaar heeft zij een verkennende voorstudie naar liquidaties verricht, waar zij de motivatie achter liquidaties heeft onderzocht waar mogelijk een vervolgonderzoek over volgt. Zij vertelt over de verhoging van de strafeis binnen liquidaties het volgende: “25 jaar is het maximale wat je bij een liquidatie kunt geven.

Het is een hoge levensstraf die mogelijk frequenter zal worden toegepast. Of het helpt om daadwerkelijk criminelen af te schrikken, daar valt over te twijfelen”. Toch denkt de criminoloog dat de harde strafeis bij criminelen kan doorsijpelen. Dit vanwege dat de pakkans bij liquidaties dan steeds groter wordt: “ Wanneer een crimineel weet dat die na korte periode toch weer vrijkomt, zal die eerder overwegen om een misdrijf te plegen”.

Opdrachtgever wint, waar de uitvoerder verliest

Barbara van der Gestel vertelt dat bij strafzaken zoals de liquidatie van Zeynel er vaak sprake is van een opdrachtgever. Verscholen opdrachtgevers die mensen inschakelen om personen te liquideren: “De jongens die ervoor zijn ingehuurd voor het uitvoeren van een liquidatie zijn de pineut, waar de opdrachtgever van de liquidatie zich goed heeft kunnen afschermen”. Deze twee mannen bij de liquidatie van Zeynel waren zich waarschijnlijk niet bewust van de hoge strafeis. Recentelijk is ook bekend gemaakt dat beide mannen in hoger beroep gaan tegen de strafeis die is opgelegd.

De mannen blijven mogelijk zwijgen over het motief van de liquidatie, omdat zij het leven van henzelf en hun naasten niet in gevaar willen brengen. Barbara van Gestel zegt dat het gebruikelijke motief voor het uitvoeren van liquidatie vaak met geld gepaard gaat: “Het motief van het uitvoeren van een liquidatie heeft te maken met de miljoenen die in de drugswereld wordt gegenereerd. Waar conflicten over de verdeling van het geld vaak een startpunt is om wapens in te zetten binnen deze drugstrijd en uiteraard het behouden van bepaalde machtsposities binnen het criminele netwerk”. De uitvoerders van

“De wereld van de uitvoerders en van de opdrachtgevers, zijn twee verschillende werelden”

de liquidatie krijgen maar een fractie van het geldbedrag dat de opdrachtgever(s) van het drugsgeld opbrengt. Van Gestel vertelt dat er een duidelijk onderscheid is tussen het motief van de opdrachtgevers en dat van de uitvoerders: “De wereld van de uitvoerders van de liquidatie en de motieven van de opdrachtgevers, zijn twee verschillende werelden, waarmee verschillende geldbedragen mee worden verdiend. “ Toch weerhoudt het kleinere geldbedrag niet om geen liquidaties te plegen en betekend het misschien voor jongere criminelen juist veel geld.

Omringd met stapels eurobiljetten

Opsporingsteams bij liquidaties krijgen de indruk dat er nu een nieuwe generatie aan onervaren jonge mensen zijn die een rol spelen het uitvoeren van een liquidatie. Jongeren die bijvoorbeeld weinig tot geen verstand hebben hoe zij met een automatische wapen moeten omgaan.

Mogelijke omstanders kunnen hierdoor gewond raken of zelfs omkomen. Maar ook de wijze hoe onervaren uitvoerders van liquidaties op een laconieke wijze hun eigen DNA sporen achterlaten. Zoals het geval was bij het strafzaak van Zeynel Er, waar DNA-sporen aanwezig was bij het busje die zij voor de liquidatie hadden gebruikt. De mannen waren door de gevonden DNA-sporen eenvoudig aan het misdrijf te koppelen. Het blijkt volgens Van Gestel dat deze groep jongeren nog altijd de minderheid vormt.

De criminoloog vindt het wel opmerkelijk dat jongeren bij de uitvoering van een liquidatie zo actief zijn: “Jonge mensen groeien steeds eenvoudiger door naar een hogere positie in het criminele netwerk. Ik denk dat dit te maken heeft dat jongeren waarde hechten aan een bepaalde status en willen die ook van buitenaf uitstralen. Het plegen van liquidaties is een alternatieve manier om geld, status en succes te verdienen.” Hoewel jongeren steeds meer betrokken zijn bij de uitvoering van liquidaties, bestaat de overgrote meerderheid bij de uitvoering van liquidaties volgens Van Gestel nog altijd uit de wat oudere mensen.

Hoe criminele status gepaard gaat met social media

Criminoloog Jeroen van den Broek werkzaam bij zijn eigen bedrijf Partner in Crime heeft onderzoek verricht naar de straatcultuur van jonge criminelen. Hij heeft bekeken hoe dit tot uiting komt binnen hun eigen social media gedrag. In zijn onderzoek staat dat de jonge criminelen die veel waarde aan deze vorm van status hechten, vooral actief zijn op het platform Instagram.

Voorbeeld: materiaal vanuit het onderzoek van criminoloog Jeroen van den Broek

Dit komt tot uiting door bijvoorbeeld het plaatsen van luxe merkkleding, horloges, sieraden, stapels eurobiljetten en prijzige sportwagens. Maar ook door het verwijzen naar indirecte criminele activiteiten, zoals het plaatsen van wapens. Jongeren zijn bereid volgens het onderzoek om een groot gedeelte van hun eigen privacy op te geven. Jonge criminelen zien social media als een verlengstuk van hun eigen criminele imago en wellicht een extra motivatie voor het uitvoeren van een liquidatie. Zij nemen de mogelijke risico’s van opsporing door de politie in dit geval dus voor lief.

Een liquidatie in Leiden, uitzonderlijk?

In regio Amsterdam heerst er momenteel een ‘mocro-oorlog’, waar met hoge frequentie de afgelopen periode veelvuldig liquidaties zijn gepleegd. De liquidatiezaak van Zeynel Er blijkt toch een vreemde eend in de bijt te zijn. Dit om het feit dat de liquidatie van deze van oorsprong Amsterdamse zaak, na eerdere moordpogingen, uiteindelijk in de woonplaats van Zeynel heeft plaatsgevonden. De liquidatiezaak van Zeynel heeft dus een Leidens staartje. Maar betekent dit dat er net als in Amsterdam, in Leiden ook steeds meer sprake is van liquidaties?

Er zijn cijfers bekend waar er een onderscheid wordt gemaakt van het aantal liquidaties in diverse regio’s, waaronder Zuid-Holland. In de gehele regio is er in 2016 sprake geweest van totaal drie liquidaties, waarvan één mogelijk van het jaar waar Zeynel Er is omgelegd. Oftewel het aantal liquidaties in Leiden is te verwaarlozen en de liquidatie van Zeynel vormt daarbij een uitzondering.

Toch is dit geen garantie dat de stad Leiden verschoont blijft van liquidaties het komende jaar. Barbara van Gestel vertelt: “De politie van Amsterdam zit nu erg bovenop om het aantal liquidaties te verminderen. Een mogelijke ontwikkeling is dat in de toekomst meer liquidaties op plekken buiten Amsterdam zal plaatsvinden, omdat de politie bij plekken waar je het juist niet verwacht minder anticipeert.” Een kans voor de uitvoerders van liquidaties om juist op deze plekken in de toekomst toe te slaan.

cultuur | video

Klopt het nog? Elke Leidenaar kent de Burcht. Dit monument siert de stad al sinds de 12e eeuw en staat pal in het midden van de stad, op de splitsing van de Oude en Nieuwe Rijn. Het werd oorspronkelijk gebouwd als verdedigingsfort. Maar wat valt er nu te doen bij de Burcht? 4 leuke dingen …

cultuur | interview

Een interview met projectleider Tanja van der Zon bij het Rijksmuseum van Oudheden over haar baan, Middeleeuwse Tuinen en haar favoriet.

| reportage

Met Hemelvaartsdag ben ik naar de familiedag van de kerk GODcentre geweest. Hier vieren ze dat Jezus naar de hemel gaat, maar ook hoe belangrijk familie is. Hemelvaartsdag is een vrije dag in Nederland, maar de meeste mensen houden zich niet bezig met waarom we vrij hebben. Kerken vieren deze dag, uitgebreid of rustig. Hemelvaart …

| reportage

‘It’s four o’clock sómewhere’ lijkt het motto te zijn van het groepje studenten dat in een kringetje rond een smerig kleuterbadje zit, nippend van een Beugel, witbiertje of een bekertje chocomel. Het is net middag en er gaat een jointje rond. Een enkeling leest een boek. Zo nu en dan werpt iemand zich in het …

cultuur | podcast

In 1981 begon Niek Broeijer zijn studententijd in Leiden. Al gauw was hij anders dan de doorsnee student. In plaats van drinken, roken en feesten stond hij elke ochtend vroeg op om te roeien op Njord, de grootste Leidse roeivereniging. Zo behaalde hij al op jonge leeftijd het Guinnes World Record op de 100 kilometer …

cultuur | interview

Veel mensen denken bij de hygiëne van studentenhuizen al snel aan halfvolle bierflesjes in de fusie (ander woord voor de woonkamer), verstrooide vuilniszakken in de gangen, en overgelopen doucheputjes. Al snel gaan van die gedachtes je nekharen overeind staan en gieren de rillingen al door je lichaam. Maar is een studentenhuis echt zo smerig als …

| interview

“Leiden heeft prachtige grachtjes. Overdag kun je lekker aan het water zitten en ‘s avonds zie je prachtige schitteringen in het water.” Welke Leienaar herkent dit nou niet? Masterstudent Biologie Auke-Florian Hiemstra houdt van Leiden en haar grachten. Op een dag wilde hij op een bootje van die grachten genieten, toen hij iets schokkends ontdekte. …

| reportage

Op zondag 19 mei vond de Leiden Marathon plaats. De hele dag werden verschillende afstanden gestart, verschillende van 5 tot 42 kilometer. Speciaal voor de jongste renners tot twaalf jaar is er de Corpus Kidsrun, van 2,1 kilometer. Het is om half twaalf al gezellig druk op het Pieterskerkplein. De kidsrun gaat pas over een …

| achtergrond

De daklozenopvang in Leiden is goed geregeld. Er zijn twee opvangen, iedereen die zich daar inschrijft krijgt een maatschappelijk werker toegewezen. Die helpt met praktische zaken als huisvesting en het zoeken van een baan. Wat overblijft is de geestelijke zorg, en hiervoor bestaat in Leiden sinds 2010 de Stichting Straatpastoraat. Pastor is sinds november 2018 …

cultuur

Is het einde van je seizoen op Netflix in zicht? Geen paniek! Er staat een compleet nieuw seizoen op je te wachten in de theaters van Leiden. Op 13 mei vindt namelijk de seizoenpresentatie plaats voor het komende theaterseizoen van 2019-2020.   Tijdens de seizoenpresentie laten de Leidse Schouwburg, de Stadsgehoorzaal en Theater Ins Blau zien …

welzijn | fotoserie

‘Ik kom hier voor mijn rust!’ is een uitspraak die je in het centrum van Leiden niet snel zal horen. Haastende fietsers en bussen in de Breestraat, volle terrassen op de Nieuwe Rijn: om echt te ontspannen zal je toch een ander plekje moeten zoeken. Zoals bijvoorbeeld De tuin van de smid: een theehuis in …

| interview

1000 euro winnen met een idee om jouw stad mooier te maken? Dit klinkt als muziek in de oren. Awesome Leiden organiseert zes keer per jaar een pitchavond waarop vijf mensen een idee mogen presenteren dat eraan bijdraagt de stad aantrekkelijker, beter en leefbaarder te maken. Ik sprak met Bastiaan Bakker, één van de organisatoren …