Artboard 1
20-05-2018 | Amine Willemse
Reizen met je bankpas: gemakkelijk, maar ook veilig?

Dagelijks reizen veel Leidenaren met de trein naar hun werk in Den Haag. De volgende keer kunnen zij de OV-chipkaart thuislaten, want het is binnenkort als proef mogelijk om met je bankpas naar Den Haag te reizen. Klinkt heel praktisch: betalen en reizen met één pas, maar hoe veilig en bruikbaar is het nieuwe systeem?

Reizigers kunnen binnenkort als proef met hun bankpas in-en uit checken, waarbij de reiskosten automatisch worden afgeschreven. Dit betekend dat het opladen van je OV-chipkaart niet meer nodig is. In Engeland is het reizen met je bankpas geen nieuw systeem en wordt door vele reizigers gebruikt. Banken en creditcardbedrijven in Nederland gaan als proef dit systeem uitvoeren op het NS-traject van Leiden naar Den Haag.

Begon als project

Jasper van Kuijk is docent aan de Universiteit van Delft, gespecialiseerd in

Japser van Kuijk, TU Delft

user-centered design. Hij verricht onderzoek hoe nieuwe gebruiksgerichte innovaties op het gebied van technologie in de praktijk wordt aangepakt. Jasper van Kuijk richtte in 2014 het OV-chipkaart afstudeerlab op in samenwerking met onderzoekers en afstudeerders bij de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft.

Het concept om met je bankpas te reizen begon als een project om te kijken naar nieuwe gebruiksvriendelijke mogelijkheden voor het reizen met het openbaar vervoer: “Het onderzoek dat wij hebben uitgevoerd was vooral gericht op wat de wensen van de gebruikers waren. De uitkomsten van het onderzoek waren bijvoorbeeld dat gebruikers niet wilden dat de betalingsmogelijkheid automatisch aanstaat, maar wel makkelijk te activeren is”.

Traject van Leiden Centraal en Den Haag

Het project ging om ontwerpoplossingen te bedenken die het gebruiksgemak van de OV-chipkaart vergroten, waarbij vergelijkingen werden gemaakt van soortgelijke systemen in grote steden als Hong Kong en London. Eén van deze oplossingen was het kijken naar de mogelijkheden van een alternatief, namelijk het reizen met een creditcard of bankpas. Volgens Jasper van Kuijk reist al meer dan 60% van de reizigers in London met een bankpas.

Chris Meeuwsen, destijds nog afstudeerstudent binnen het OV-chipkaart afstudeerlab, heeft in 2016 in kaart gebracht hoe de bankpas in Nederland in de praktijk als OV kan worden gebracht naast de huidige OV-chipkaart. Tegenwoordig is hij werkzaam als Interaction designer bij Frabrique, een ontwerpbureau voor gebruiksgerichte technologische oplossingen. Banken en creditcardbedrijven hebben vervolgens het idee om een bankpas als OV te gebruiken verder op door ontwikkeld. Met nu als voorlopige resultaat dat er nu een nieuwe proef van start gaat op het traject van Leiden Centraal en Den Haag.

Voorbeeld: schets van het basisconcept vanuit het onderzoek binnen TU Delft

Betaallimiet van maximaal 50 euro

Gebruikers hebben om gebruik te maken van deze alternatieve manier van in-en- uitchecken een nfc nodig. Het is dezelfde soort chip die banken gebruiken voor contactloos betalen. Deze chip zit inmiddels al in miljoenen bankpassen. Wanneer je bankpas wordt gestolen, kan er maar een maximum van 50 euro per dag contactloos worden gereisd.

Een betalingslimiet bleek ook de wens te zijn van de gebruiksvriendelijkheidsonderzoeken die vooraf de proef werden gedaan. Van onverwachte bankafschriften aan hoge reiskosten is daarom volgens Jasper van Kuijk geen sprake van: “Het is bovendien best wel knap wanneer je binnen Nederland een bedrag van 50 euro in één keer weet te verreizen”.

Blijft de vraag of het systeem een mogelijkheid biedt dat de OV automatisch op je bankpas komt, of dat het eerder een systeem is dat eerst moet worden geactiveerd: “De proef is nu vooral gericht om te kijken of het systeemtechnisch werkt. Of het systeem veilig is,  wordt een tweede stap die dan volgt”. De proef kijkt dus of het succesvol lukt om een bankpas tijdens het inchecken in te lezen en dan vervolgens uit te lezen.

Risico van zakkenrollers

Begin dit jaar werden drie treinreizigers slachtoffer van zakkenrollers. Er bestaan groepen zakkenrollers in Leiden die samenwerken om pincodes af te kijken en vervolgens pinpassen stelen. Maakt het nieuwe systeem het niet alleen maar makkelijker voor zakkenrollers? Het blijkt uit cijfers vanuit de politie dat zakkenrollers in regelmaat actief zijn rondom Leiden Centraal. De wijken die aangelegen zijn aan Leiden Centraal, waaronder Pesthuiswijk en Stationskwartier, hebben de afgelopen jaren opvallend meer te maken met zakkenrollers:

Het risico voor zakkenrollers is volgens Van Kuijk niet hoger dan het betalen met de huidige contactloze bankpas. Sterker nog volgens de oprichter van OV-chipkaart afstudeerlab zijn de risico’s zelfs wat lager: “Je verliest alleen geld zodra je reist met de bankpas. Ik denk wanneer iemand je bankpas steelt, diegene eerder geneigd is om zo snel mogelijk naar een winkel te gaan om contactloos te betalen”.

Het risico wanneer de bankpas fysiek wordt gestolen levert daarom met het nieuwe systeem niet een verhoogt risico aan zakkenrollerij. Toch neemt het niet weg dat het systeem mogelijk voor cybercriminelen weer een nieuwe kans is om eenvoudiger aan de bankpasgegevens te komen. Hoewel de nfc chip niet eenvoudig is om te dupliceren en vervolgens op een andere pas te programmeren. Zijn de nieuwe kansen voor cybercriminelen bij het gebruik van een bankpas als OV niet uit te sluiten, vooral als het gaat om het skimmen van de betaalpas: “De proef is vooral gericht om op een kleinschalige manier te kijken of het systeem werkt. Uiteraard moet meer onderzoek worden gedaan hoe het systeem cybercriminaliteit in de toekomst voorkomt. “

veiligheid | interview

Honderden kilo’s heroïne haalde Sjaak Caspers (56) al van de straat. Toch wilde hij liever nóg dichter bij de burger staan. Daarom is hij al 11 jaar wijkagent van de Merenwijk. ,,Mensen helpen, daar gaat het mij allemaal om.” Zijn trouwe stalen ros staat al klaar bij het wijkbureau aan de Kooilaan. Wijkagent Sjaak Caspers …

veiligheid | nieuws

Leiden heeft een nieuw college. D66, GroenLinks en PvdA presenteerden het beleidsakkoord 2018-2022: ‘Samen maken we de stad’. Eerdere onderhandelingen, waarbij de VVD en niet de PvdA betrokken was, liepen op niets uit. Wat is het nieuwe college van plan om de Sleutelstad veilig te houden? Mooi nieuws. Gisteren bereikten de zes vertegenwoordigers van D66, …

veiligheid | interview

‘Het goedkoopste biertje van Leiden’ luidt één van de reclameleuzen van de Hifi-bar, gevestigd in de Vrouwensteeg. Met een prijs van een euro en vijfentwintig cent is daar niets aan gelogen. Op dinsdag en donderdag is de Hifi vanaf 23.00 geopend voor alle studenten, wekelijks komen er honderden jongvolwassenen een dansje wagen. Hoe weet deze …

veiligheid

Bij het wonen in een studentenhuis denken de meeste mensen onmiddellijk aan een hoop troep, een stevig glas bier en vooral veel gezelligheid. Helaas gaat het eens in de zoveel tijd gruwelijk mis, en ontstaat er een flinke huisbrand. Hoe veilig zijn de studentenhuizen in Leiden eigenlijk? De DUWO is een huurstichting met bijna 7.000 …

veiligheid | column

Ik kan er niets aan doen. Druisend tegen al mijn principes in is ook mijn leven behoorlijk burgerlijk geworden. Ik woon in een hofje, sorteer netjes mijn plastic en ben daarnaast al een tijdje fanatiek op zoek naar het radijsbakje om mijn Albert-Heijnmoestuincollectie te completeren. Toegegeven, dat laatste is misschien niet helemaal waar. Toch was …

veiligheid

Heeft DNA-onderzoek een doorslaggevende rol heeft gespeeld in de liquidatiezaak van Zeynel Er in Leiden? Ja, en eigenlijk was dat ook geen verrassing. Kijken we naar de feiten: DNA-sporen op een Albert Heijn-tasje, op het busje die zij gebruikten voor de liquidatie en op alle materialen die door de politie in beslag zijn genomen. Toch …

veiligheid | reportage

Ik vind het tijd om een duik te nemen in het leven van handhaving en hun negatieve imago (al dan niet) op te frissen. Want wat is het, dat handhaving Leiden doet? Ik draaide een aantal dagen mee.

veiligheid

In Leiden lijkt het nog redelijk rustig, maar criminaliteit zit in alle uithoeken van de samenleving (óók in Leiden). Daarom bezocht ik een symposium, georganiseerd door studievereniging der psychologie Labyrint, om me te verdiepen in de forensische psychologie

veiligheid | interview

Als we het over gebrek aan verkeersveiligheid in Leiden hebben, is er één kruispunt dat er met kop en schouders bovenuitsteekt: het kruispunt bij Anne&Max waar maar liefst vijf wegen samenkomen.

veiligheid | interview

  Afpakken van vermogen gebeurt bij het Openbaar Ministerie al bij de grote zaken. Sinds een jaar bestaan er nu ook kleinere ‘afpakteams’. Het is een proef om te kijken of dit ook ook bij kleinere onderzoeken werkt die snel afgehandeld kunnen worden. Nadine is zo’n medewerker. Hoe werkt dit nu precies?

veiligheid | explainer

Je zou denken dat de meeste mensen niet stelen, dit is immers iets voor dieven, toch? Niets lijkt minder waar. Leden van studentenvereniging L.V.V.S. Augustinus stelen elkaars jas zonder pardon.

veiligheid

De gemeente denkt erover de Oosterkerkstraat in een 30-kilometerweg te veranderen, waarbij de fietsers op de autoweg zullen gaan fietsen. “Levensgevaarlijk”, zegt Peter Rumler van de Leidse afdeling van de Fietsersbond. Waarom is er zo’n meningsverschil? LeidenLokaal zocht het uit.