Het Leidse zelfbewustzijn groeit. Amsterdam is overvol. Geholpen door een forse portie citymarketing zorgen deze ontwikkelingen ervoor dat steeds meer toeristen naar Leiden komen. Waarvoor komen toeristen naar Leiden en waar overnachten ze?

Ooit was Leiden een arme industriestad met lakenindustrie en kleine arbeidershuisjes. Later, tot 1993, een artikel 12-gemeente, onder curatele van de overheid. Dat is alweer lang geleden. Inmiddels zijn vervallen panden afgebroken of gerestaureerd en ligt de historische binnenstad er prachtig bij. Dagjesmensen en toeristen uit de hele wereld komen in grote getale. In 2015 waren er volgens de gemeente Leiden alleen al 817.000 dagjesmensen in de stad, die in totaal ruim anderhalf miljoen bezoeken aflegden. Bezoekers komen dus graag een keer terug.

Twee masterstudenten journalistiek uit Leiden stelden in 2014 vast dat veel toeristen vaak vaak niet precies weten wat er in Leiden te doen is. Ze zijn vaak toevallig in de stad, of ze komen vrienden bezoeken. Maar al snel vinden ze de weg naar de vele monumenten, musea, parken en hofjes. Ze wandelen door de stad en volgen de route van ‘de Leidse Loper‘, huren een fiets, of roeien door de Leidse grachten. Sinds kort duiken regelmatig groepen op een Segway in het stadsbeeld op. Wie het graag wat rustiger aan doet, kan een rondvaart maken of op een terrasje gaan zitten. Winkelen is populair en ook Leidse evenementen, zoals de 3 oktoberviering, trekken veel publiek.

Favoriete activiteiten

De meest actuele cijfers zijn online nog niet beschikbaar, maar ze zijn al wel verzameld. Ellen Dijkstra, werkzaam voor de afdeling beleidsonderzoek van de gemeente Leiden, laat desgevraagd weten dat de gegevens over 2017 niet wezenlijk afwijken van die over 2016. Een trendrapportage over de periode 2002 – 2016 laat enkele typische kenmerken van Leiden zien:

In vergelijking met andere middelgrote gemeentes komen mensen minder vaak naar Leiden om te winkelen, maar wel duidelijk vaker om een museum te bezoeken. Overigens is ‘winkelen’ een reden die overal in Nederland steeds minder wordt genoemd. Lunchen en dineren doen de bezoekers in Leiden net zo vaak als in andere grote steden.

In vergelijking met andere middelgrote steden is in Leiden een bezoek aan de horeca iets vaker een reden om de stad te bezoeken. Ongeveer één op de vijf bezoekers noemt deze reden. Een lunch, diner of terrasbezoek combineren de bezoekers vaak met winkelen, een museumbezoek, of een stadswandeling. Laten we de horeca buiten beschouwing, dan is museumbezoek ook in 2017 de meest belangrijke reden om Leiden te bezoeken. Naturalis trekt al jaren de meeste bezoekers, Molen De Valk is het minst bezocht.

Leiden presenteert zich vaak als museum- en monumentenstad. En niet ten onterechte: de gemeente telt bijna 1600 gemeentelijke monumenten en 1260 Rijksmonumenten binnen haar stadsgrenzen en er zijn zeker 7 goedbezochte musea. Daarmee komt Leiden direct achter Amsterdam in de subcategorieën Musea en Erfgoed in een groot imagoonderzoek onder Nederlandse consumenten (NBTC-NIPO Research, 2014)

Bestedingen

Liever een Caesar Salad dan een nieuw shirt? Het lijkt er wel op. Bezoekers geven hun geld vooral uit in de horeca, tendens licht stijgend. De bestedingen in de winkels lopen licht terug, maar dat geldt voor heel Nederland.

Wie geeft het geld uit?
Op basis van de leeftijden valt te vermoeden dat dat vooral de 50-plussers zijn, al dan niet in het gezelschap van de kleinkinderen (een op de vijf bezoekers is onder de 18). Wie op een vakantiedag door Leiden loopt, zal deze indruk vermoedelijk herkennen. Het dagje dierentuin lijkt te zijn vervangen door een dagje opgezette beesten in Naturalis. In het post-Boquito tijdperk nemen opa en oma geen enkel risico.

De mooiste Leidse plekjes?

Leiden kent zoveel mooie plekjes, allemaal dicht bij elkaar. Er zijn al vele top 10 plekjes opgesteld, ik voeg er een persoonlijke top 12 aan toe. Met één ‘Geheimtipp’: winkelen in de gezellige Doezastraat.

Overnachtingen

In heel Zuid-Holland neemt het aantal overnachtingen toe en dat geldt zeer zeker ook voor Leiden. De stijging in 2014 was zelfs spectaculair: in één jaar 80.000 overnachtingen meer in de stad!

Inmiddels overnachten jaarlijks ongeveer 350.000 mensen in het stadscentrum of direkte omgeving. Onderstaande kaart laat zien waar de hotels zijn, de bekende grote ketens bevinden zich vooral aan de rand van het centrum, de partikuliere hotels vooral in het centrum. Pensions, B&B’s en appartementen zijn in dit overzicht niet opgenomen.

Het kost tijd om Leiden goed in je op te nemen. ‘It grows on you’. Wie die tijd niet heeft, kan een snelle fix toepasen en dit filmpje bekijken. Heel veel prachtige plekken komen in hoog tempo voorbij. Heb je toch alles gezien!