Artboard 1
31-05-2018 | Manon Blonk
Committing a crime: een kijkje in de forensische psychologie
Spreker Ciska Joldersma (Foto: Manon Blonk)

In Leiden lijkt het nog redelijk rustig, maar criminaliteit zit in alle uithoeken van de samenleving (óók in Leiden). Daarom bezocht ik een symposium, georganiseerd door studievereniging der psychologie Labyrint, om me te verdiepen in de forensische psychologie. Want dat criminele gedrag… Dat komt ergens vandaan en moet behandeld worden. Bovendien komt er bij die behandeling nog véél meer kijken.

Sascha behandelt jongeren met gedragsproblemen

De avond wordt geopend door Sascha Peter Ripke, gespecialiseerd in de forensische psychiatrie. Sascha werkt voornamelijk met jongeren tussen de 16 en 25 jaar en is onder anderen actief in het Stedelijk MBO-team, waarin hij studenten op middelbaarberoepsonderwijs in Amsterdam behandeld. Studenten met gedragsproblemen waar je u tegen zegt. Studenten die vaak criminele overtredingen hebben gepleegd, in aanraking zijn gekomen met justitie, veel spijbelen, drugs gebruiken, vechten en(/of) in het criminele circuit terecht zijn gekomen. Naar eigen zeggen praat hij daar met jongeren ‘die eigenlijk helemaal niet willen praten’. Dat is een flinke uitdaging, maar wel één die hij graag aangaat. Het doel? Voorkomen dat deze jongeren school zullen moeten verlaten.

Het is goed om te zien dat jongeren zoals deze, die door een heel groot gedeelte van de maatschappij allang uitgespuugd zijn, toch nog een helpende hand geboden krijgen. Al is het soms moeilijk om ze ervan te overtuigen dat ze deze hand kunnen vertrouwen en de hulp kunnen aanvaarden. ‘Deze jongeren zijn niet gewend aan volwassenen die echt naar ze luisteren. Het duurt even voor ze doorhebben dat wij dat wel doen en dat we ze echt willen helpen. Hebben ze het eenmaal door, dan heb je hun vertrouwen gewonnen’, vertelt Sascha.

Of deze jongeren goed geholpen kunnen worden, is afhankelijk van heel veel factoren, in de omgeving, maar ook in de persoonlijkheid. Er zijn dan ook heel veel factoren waaraan gewerkt kan worden. ‘We werken bijvoorbeeld aan anger management en leren cogntieve- en gedragsskills aan. Ook is goed gedrag belonen heel belangrijk en moeten de jongeren zoveel mogelijk goed gedrag om zich heen zien, zodat ze dat kunnen kopiëren. Tot slot is het belangrijk de omgeving erbij te betrekken en om het tijd te geven. Verbetering heeft tijd nodig.’

Jasper behandelt (zeden)delinquenten

Nog iemand die een pluim verdiend, voor het ondersteunen van mensen die al lang en breed zijn uitgespuugd door de maatschappij: Jelle Troelstra. Werkzaam als forensisch psycholoog in een forensisch instituut waar TBS-patiënten verblijven. De patiënten die hier rondlopen, worden vastgehouden totdat ze niet langer worden gezien als risico voor de maatschappij. Hoewel het patiënten zijn die allerlei delicten hebben gepleegd, ging het verhaal deze avond over zedendelinquenten (ongeveer 30% van de inwoners van het instituut).

Hoewel de meeste mensen veel haat voelen tegenover zedendelinquenten, lijkt Jelle zijn werk met veel plezier te doen. Hij praat er heel zakelijk over: het is een probleem, een ziekte en daar gaan we aan werken. Wat dat is wat het is: deze delinquenten hebben een seksuele stoornis, zoals bijvoorbeeld pedofilie. Seksuele gevoelens kunnen gedeeltelijk onderdrukt worden door medicatie, maar dat lost het probleem niet op. ‘Stop je de medicatie: komen de gevoelens gewoon weer terug. Bovendien hebben veel van die medicijnen veel vervelende bijwerkingen. Niet ideaal dus’, vertelt Jelle.

Veel beter is het om gedrag te verbeteren en dat is dan ook waar Jelle aan werkt met de patiënten. ‘Regels worden aangeleerd en er wordt geoefend met hoe ze om moeten gaan met bepaalde gedachten en gevoelens. Ook wordt er pro-sociaal gedrag aangeleerd en geoefend op onze werkplaatsen. Op deze manier proberen we ze voor te bereiden op de terugkeer naar de samenleving. Al laat die in sommige gevallen erg lang op zich wachten…’

Maar soms werkt het. Dan worden de patiënten stapje voor stapje terug de maatschappij in begeleid. ‘Tot ze buiten onze kliniek mogen gaan wonen. Maar wel onder streng toezicht: financiën, computer en urine worden in de gaten gehouden en getest. Ja, ook urine: alcohol en drugs zijn verboden. Dit kan namelijk een grote (negatieve) invloed hebben op hun gedrag en de kans op een terugval vergroten.

Ciska behandelt… Politici

Crimineel gedrag in de samenleving is een probleem, dat moge duidelijk zijn. Maar wat ook een probleem is, is de communicatie tussen zorgspecialisten en de politiek. ‘Die communiceren op een heel ander niveau’, ontdekte Ciska Joldersma, de tweede spreker van de avond. En daar moet iets aan gedaan worden.

De twee partijen hebben namelijk nogal veel met elkaar te maken. ‘Specialisten communiceren met elkaar op detailniveau. Het gaat over behandelingen, over personen, individuen. Dat is in de politiek natuurlijk wel anders,’ verzucht Ciska. ‘Daar gaat het om het grotere geheel. Politici proberen complexe situaties simpeler te maken, om hun punt te kunnen maken bij andere politici, de tegenpartij en het volk. Maar door die vertaalslag naar het simpele, voelen specialisten in de zorg zich vaak onbegrepen. Miscommunicatie. Dat is treurig’, Legt Ciska uit.

Dat is dus iets waar aan gewerkt moet worden, ook om de patiënten zo goed mogelijk te kunnen helpen. ‘Er zijn zo veel mensen betrokken bij behandeling en vaak zitten die niet allemaal op een lijn. Op dit gebied is er nog veel te winnen en er zal altijd enige miscommunicatie blijven bestaan.’

Goed wel, dat ook hier aandacht aan besteed wordt om de geestelijke gezondheidszorg stukje bij beetje te verbeteren. Want had jij ooit nagedacht over dit probleem? Ik ook niet. En ook voor andere bezoekers van het symposium blijkt dit een kleine openbaring. Weer wat geleerd, op deze random donderdagavond. Maar met deze interessante lezingen is dat absoluut niet het enige: iedereen gaat enthousiast naar huis met een berg méér kennis over de forensische psychologie.

  • Spreker 1: Sascha Peter Ripken (Foto: Manon Blonk)

 

veiligheid | interview

Honderden kilo’s heroïne haalde Sjaak Caspers (56) al van de straat. Toch wilde hij liever nóg dichter bij de burger staan. Daarom is hij al 11 jaar wijkagent van de Merenwijk. ,,Mensen helpen, daar gaat het mij allemaal om.” Zijn trouwe stalen ros staat al klaar bij het wijkbureau aan de Kooilaan. Wijkagent Sjaak Caspers …

veiligheid | nieuws

Leiden heeft een nieuw college. D66, GroenLinks en PvdA presenteerden het beleidsakkoord 2018-2022: ‘Samen maken we de stad’. Eerdere onderhandelingen, waarbij de VVD en niet de PvdA betrokken was, liepen op niets uit. Wat is het nieuwe college van plan om de Sleutelstad veilig te houden? Mooi nieuws. Gisteren bereikten de zes vertegenwoordigers van D66, …

veiligheid | interview

‘Het goedkoopste biertje van Leiden’ luidt één van de reclameleuzen van de Hifi-bar, gevestigd in de Vrouwensteeg. Met een prijs van een euro en vijfentwintig cent is daar niets aan gelogen. Op dinsdag en donderdag is de Hifi vanaf 23.00 geopend voor alle studenten, wekelijks komen er honderden jongvolwassenen een dansje wagen. Hoe weet deze …

veiligheid

Bij het wonen in een studentenhuis denken de meeste mensen onmiddellijk aan een hoop troep, een stevig glas bier en vooral veel gezelligheid. Helaas gaat het eens in de zoveel tijd gruwelijk mis, en ontstaat er een flinke huisbrand. Hoe veilig zijn de studentenhuizen in Leiden eigenlijk? De DUWO is een huurstichting met bijna 7.000 …

veiligheid | column

Ik kan er niets aan doen. Druisend tegen al mijn principes in is ook mijn leven behoorlijk burgerlijk geworden. Ik woon in een hofje, sorteer netjes mijn plastic en ben daarnaast al een tijdje fanatiek op zoek naar het radijsbakje om mijn Albert-Heijnmoestuincollectie te completeren. Toegegeven, dat laatste is misschien niet helemaal waar. Toch was …

veiligheid

Heeft DNA-onderzoek een doorslaggevende rol heeft gespeeld in de liquidatiezaak van Zeynel Er in Leiden? Ja, en eigenlijk was dat ook geen verrassing. Kijken we naar de feiten: DNA-sporen op een Albert Heijn-tasje, op het busje die zij gebruikten voor de liquidatie en op alle materialen die door de politie in beslag zijn genomen. Toch …

veiligheid | reportage

Ik vind het tijd om een duik te nemen in het leven van handhaving en hun negatieve imago (al dan niet) op te frissen. Want wat is het, dat handhaving Leiden doet? Ik draaide een aantal dagen mee.

veiligheid | interview

Als we het over gebrek aan verkeersveiligheid in Leiden hebben, is er één kruispunt dat er met kop en schouders bovenuitsteekt: het kruispunt bij Anne&Max waar maar liefst vijf wegen samenkomen.

veiligheid | interview

  Afpakken van vermogen gebeurt bij het Openbaar Ministerie al bij de grote zaken. Sinds een jaar bestaan er nu ook kleinere ‘afpakteams’. Het is een proef om te kijken of dit ook ook bij kleinere onderzoeken werkt die snel afgehandeld kunnen worden. Nadine is zo’n medewerker. Hoe werkt dit nu precies?

veiligheid | explainer

Je zou denken dat de meeste mensen niet stelen, dit is immers iets voor dieven, toch? Niets lijkt minder waar. Leden van studentenvereniging L.V.V.S. Augustinus stelen elkaars jas zonder pardon.

veiligheid

De gemeente denkt erover de Oosterkerkstraat in een 30-kilometerweg te veranderen, waarbij de fietsers op de autoweg zullen gaan fietsen. “Levensgevaarlijk”, zegt Peter Rumler van de Leidse afdeling van de Fietsersbond. Waarom is er zo’n meningsverschil? LeidenLokaal zocht het uit.

veiligheid | column

Het maakt niet uit of het de warmste meimaand is in 300 jaar, of ver beneden het vriespunt in de winter. In weer of wind staan ze voor je klaar: de reclamemakers op straat.