Artboard 1
31-05-2018 | Esmeralda de Zwart
Oosterkerkstraat: reconstructie van de strijd tussen gemeente en bewoners om de fietsveiligheid
Foto: Google Maps

Vele Leidenaren fietsen dagelijks nietsvermoedend door de Oosterkerkstraat/Ir. Driessenstraat. Keurig over het fietspad naast de rijweg, waar auto’s 50km/u mogen. Niets aan de hand toch? Naja.. de Fietsersbond en de Zeeheldenbuurt vinden van wel. De gemeente denkt er namelijk over deze weg in een 30-kilometerweg te veranderen, waarbij de fietsers op de autoweg zullen gaan fietsen. “Levensgevaarlijk”, zegt Peter Rumler van de Leidse afdeling van de Fietsersbond. Waarom is er zo’n meningsverschil? LeidenLokaal zocht het uit.

De mobiliteitsnota die de gemeente Leiden in 2015 publiceerde, is de grote boosdoener. Die vormt de reden waarom de gemeente deze straat wil veranderen in een 30km/u weg. In deze nota staan twee ambities die met deze zaak te maken hebben.

Ontsluitingswegen zijn wegen die de af- en toevoer van verkeer tussen de binnenstad (de singels) en daarbuiten mogelijk maken.

De eerste ambitie houdt in dat de gemeente de hoofdwegen in de stad prioriteit wil geven. Daarnaast wil de gemeente langzaam verkeer stimuleren. “We kijken daarvoor bijvoorbeeld waar al het verkeer zit”, zegt Jolanda de Schiffart, die het project namens de gemeente leidt. “Grote ontsluitingswegen, waar meer dan 5000’s auto’s per dag overheen gaan, moeten 50km/u blijven voor een goede doorstroming.  Andere wegen waar dus minder auto’s overheen gaan, kunnen we volgens de nota afwaarderen naar 30km/u wegen. Om deze reden hebben we in 2015 in de mobiliteitsnota de Oosterkerkstraat-Ingenieur Driessenstraat afgewaardeerd naar een erftoegangsweg.”

Bewoners

In augustus 2016 kon tijdens een gemeentebijeenkomst over de plannen over de oostelijke binnenstad voor het eerst worden ingetekend voor een participatiegroep over de herinrichting van de Oosterkerkstraat. Hierbij was de Zeeheldenbuurt alleen ondervertegenwoordigd omdat bewoners uit die buurt niet van de bijeenkomst wisten. “Bewoners uit de oostelijke binnenstad hadden een uitnodiging ontvangen, maar uit de Zeeheldenbuurt alleen de Zijlsingel”, vertelt Annemarie Koopman, secretaris van de Buurtvereniging Zeeheldenbuurt. “Ik heb de uitnodiging nog op de Facebookpagina van de buurt gezet, maar helaas heeft dit niet veel geholpen. Ik denk dat de bewoners het idee hadden dat het voor hen niet relevant is, omdat hun buurt net buiten de binnenstad valt, maar dat was het dit keer dus wel. Namens de buurtvereniging heb ik me wel ingeschreven.”

Er zaten dus vooral bewoners uit de omringende Havenwijk-Zuid in de participatiegroep waaraan de gemeente twee varianten van het voorlopige ontwerp van de toekomstige 30-kilometerweg aan de bewoners heeft voorgelegd. De deelnemers van de participatiegroep stonden over het algemeen positief tegenover het ontwerp, ook Koopman. “Mooi en groen ontwerp, dat voldeed aan wat er over was afgesproken in de Mobiliteitsnota. Wat ik wel lastig vond, was dat ik het gekozen ontwerp niet openbaar mocht maken. Afstemming met de buurt was daardoor niet goed mogelijk.”

In november 2017 kon het College van Burgemeester en Wethouders het plan goedkeuren en het als raadsvoorstel doorsturen naar de Commissie Leefbaarheid en Bereikbaarheid.

Veilig Verkeer Nederland: Een 30 km-zone bestaat uit erftoegangswegen. Een erftoegangsweg is een weg om te verblijven. De snelheid op die wegen is daar maximaal 30 km/uur. Omdat de snelheid er relatief laag is, zou het verkeer veilig gemengd moet kunnen worden. Je vindt in een 30 km-zone dus geen aparte fietspaden/-stroken en op kruisingen is de voorrang niet geregeld door borden of tekens op de weg (de kruisingen zijn dus gelijkwaardig). Ook kom je er geen verkeerslichten tegen. De gemeente is dus niet verplicht fietsstroken te plaatsen.

Het raadsvoorstel was als volgt: de weg zou de volgende kenmerken krijgen:

  • een rijbaan met gemengd verkeer (bus, auto, fiets)
  • gelijkwaardige kruispunten waardoor verkeer moet afremmen omdat moet worden opgelet op verkeer van rechts
  • klinkers i.p.v. asfalt
  • drempels
  • lichte slingering waardoor verkeer in snelheid moet minderen
  • extra groen aan weerszijden zodat de weg optisch smaller lijkt dan hij is waardoor de automobilist een lagere snelheid veilig acht
  • 6,80 meter brede weg om de fietsers niet in verdrukking te laten komen en de bussen rijruimte te geven

Nu het raadsvoorstel openbaar was, kon Koopman het op Facebook plaatsen en om reacties van de buurt vragen. “Wat bleek was een grote bezorgdheid over de gevolgen voor de veiligheid van fietsers. Bewoners noemden onder andere als argument dat door de brede rijbaan het veel te aantrekkelijk blijft voor auto’s om hard te blijven rijden en dat temporegulering door fietsers tot uitlokking van gevaarlijk gedrag leidt. De bewoners wilden dus heel graag aparte fietspaden behouden. Uit de toelichting bij het raadsvoorstel bleek bovendien dat de Oosterkerkstraat een drukke weg blijft, met circa 5000 auto’s per etmaal.”

Inspraak

Zoals altijd kunnen betrokkenen voordat de vergadering van de commissie Leefbaarheid en Bereikbaarheid plaatsvindt, in een vergadering voorafgaand aan de inhoudelijke bespreking, inspreken. Deze voorafgaande vergadering vond plaats op 11 januari 2018. Zowel Buurtvereniging Zeeheldenbuurt als de Fietsersbond maakten van deze mogelijkheid gebruik. Zij waren beiden kritisch over het raadsvoorstel.

“Bij het raadplegen van de bewoners van de Zeeheldenbuurt, bleek ondanks het mooie, groene ontwerp, grote bezorgdheid over de gevolgen van de herinrichting voor de veiligheid van de fietsers”, begon Koopman de inspraak van de Zeeheldenbuurt. “Het is voor ons de vraag of de Ir. Driessenstraat-Oosterkerkstraat wel goed in de categorie ‘erftoegangsweg’ past. Het is immers geen weg die vooral gericht is op ‘het toegang verlenen tot erven’; de weg heeft ook een stroomfunctie. De weg is daarnaast voor de bewoners uit de Zeeheldenbuurt een van de belangrijkste wegen om naar het centrum en het station te fietsen. Het fijne aan deze straat is dat dit op vrijliggende fietspaden/fietsstroken kan en dat is op de Zijlsingel bijvoorbeeld niet mogelijk. De buurtvereniging stelt daarom voor om een volledige inrichting van Oosterkerkstraat-Ir.Driessenstraat als ‘erftoegangsweg’ los te laten en het voetpad en het fietspad op deze weg naast elkaar aan te leggen.”

Peter Rumler van de Leidse afdeling van de Fietsersbond liet weten: “Dit is een levensgevaarlijk idee aangezien het een rechte weg van 500 m betreft en wij niet geloven dat auto’s zich aan tempo 30 zullen

“5,80 meter is de richtlijn van een 30 km-straat maar doordat er bussen op deze weg rijden en zij door de slingering in de weg moeten manoeuvreren is 6,20 meter een betere oplossing. Er is toen voor 6,80 meter gekozen om hierbij nog eens extra veiligheid voor de fietsers te garanderen.” – R. Strijk, wethouder gemeente Leiden.

gaan houden. Het idee van ‘shared spaces’ op de rijbaan is leuk, maar niet voor zo lang. De auto’s moeten dan achter de fietsers blijven hangen en dit geeft geen prettige fietservaring. Bovendien lokt het gevaarlijke inhaalmanoeuvres
uit wat gevaarlijke situaties oplevert. Het is op deze manier dus onveilig voor fietsers. 6,80 meter verergert dit eigenlijk alleen maar.  Er zou gewoon een fietssuggestiestrook moeten komen en anders een dusdanig smalle weg van 5,80 meter met daarbij vaak herhaalde drempels zodat het wel samen gaat.”

Gemeenteraad

Na veel discussie over de fietsveiligheid tijdens de commissievergadering werd besloten een erratum aan het plan toe te voegen. De weg zou aan de Gemeenteraad worden voorgesteld als een 6,20 meter brede weg. Deze verbreding zou dan uitsluitend noodzakelijk zijn voor het goed door kunnen laten van bussen. Van de extra verbreding voor verbetering van de fietsveiligheid werd dus, op aanraden van de inspraak van de Fietsersbond, afgezien.

Einde brief Fietsersbond aan Gemeenteraad.

De Fietsersbond heeft toen nog een brief naar de Gemeenteraad gestuurd, aangezien ze ook met 6,20 meter niet akkoord zijn. Nu pleitte zij zelfs voor compleet aparte fietspaden langs deze weg omdat zij de weg als een ontsluitingsweg ziet. Bij een ontsluitingsweg hoort sowieso een fietspad. Daarnaast stelt zij dat het volgens de regels van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW) ook gewoon mogelijk is bij een 30-kilometerweg een apart fietspad aan te leggen. Het landelijke bureau van de Fietsersbond haalt hiervoor in een aanhangsel het CROW aan: “Fietspaden en -stroken langs 30km straten kunnen/mogen worden gekozen als de straat deel uitmaakt van het hoofdfietsnetwerk/doorgaande routenet fiets en er ook nog tenminste ca. 4000 auto’s per etmaal op rijden.”

Met deze brief en het erratum tot hun beschikking heeft de Gemeenteraad zich toen op 15 februari 2018 over de zaak gebogen. De uitspraak van de Gemeenteraad was dat er opnieuw moet worden gekeken voor welk plan het meeste draagvlak is en dat de Raad daarna een uitspraak hierover zal doen. Hiervoor zal moeten worden gewacht, als gevolg van de recente verkiezingen, totdat er een nieuw college is gevormd.

Koopman zegt blij te zijn met dit uitstel: “Ik vind het fijn dat we nu even adempauze hebben. Ik hoop dat er een compromis mogelijk is: een 30-kilometerweg met extra veiligheid door middel van een fietsstrook voor de mensen die de weg als ontsluitingsweg gebruiken. Als de gemeente iets minder sterk vasthoudt aan inrichtingsprincipes van een doorsnee 30-kilometerweg dan is het zo opgelost.”

veiligheid | interview

Honderden kilo’s heroïne haalde Sjaak Caspers (56) al van de straat. Toch wilde hij liever nóg dichter bij de burger staan. Daarom is hij al 11 jaar wijkagent van de Merenwijk. ,,Mensen helpen, daar gaat het mij allemaal om.” Zijn trouwe stalen ros staat al klaar bij het wijkbureau aan de Kooilaan. Wijkagent Sjaak Caspers …

veiligheid | nieuws

Leiden heeft een nieuw college. D66, GroenLinks en PvdA presenteerden het beleidsakkoord 2018-2022: ‘Samen maken we de stad’. Eerdere onderhandelingen, waarbij de VVD en niet de PvdA betrokken was, liepen op niets uit. Wat is het nieuwe college van plan om de Sleutelstad veilig te houden? Mooi nieuws. Gisteren bereikten de zes vertegenwoordigers van D66, …

veiligheid | interview

‘Het goedkoopste biertje van Leiden’ luidt één van de reclameleuzen van de Hifi-bar, gevestigd in de Vrouwensteeg. Met een prijs van een euro en vijfentwintig cent is daar niets aan gelogen. Op dinsdag en donderdag is de Hifi vanaf 23.00 geopend voor alle studenten, wekelijks komen er honderden jongvolwassenen een dansje wagen. Hoe weet deze …

veiligheid

Bij het wonen in een studentenhuis denken de meeste mensen onmiddellijk aan een hoop troep, een stevig glas bier en vooral veel gezelligheid. Helaas gaat het eens in de zoveel tijd gruwelijk mis, en ontstaat er een flinke huisbrand. Hoe veilig zijn de studentenhuizen in Leiden eigenlijk? De DUWO is een huurstichting met bijna 7.000 …

veiligheid | column

Ik kan er niets aan doen. Druisend tegen al mijn principes in is ook mijn leven behoorlijk burgerlijk geworden. Ik woon in een hofje, sorteer netjes mijn plastic en ben daarnaast al een tijdje fanatiek op zoek naar het radijsbakje om mijn Albert-Heijnmoestuincollectie te completeren. Toegegeven, dat laatste is misschien niet helemaal waar. Toch was …

veiligheid

Heeft DNA-onderzoek een doorslaggevende rol heeft gespeeld in de liquidatiezaak van Zeynel Er in Leiden? Ja, en eigenlijk was dat ook geen verrassing. Kijken we naar de feiten: DNA-sporen op een Albert Heijn-tasje, op het busje die zij gebruikten voor de liquidatie en op alle materialen die door de politie in beslag zijn genomen. Toch …

veiligheid | reportage

Ik vind het tijd om een duik te nemen in het leven van handhaving en hun negatieve imago (al dan niet) op te frissen. Want wat is het, dat handhaving Leiden doet? Ik draaide een aantal dagen mee.

veiligheid

In Leiden lijkt het nog redelijk rustig, maar criminaliteit zit in alle uithoeken van de samenleving (óók in Leiden). Daarom bezocht ik een symposium, georganiseerd door studievereniging der psychologie Labyrint, om me te verdiepen in de forensische psychologie

veiligheid | interview

Als we het over gebrek aan verkeersveiligheid in Leiden hebben, is er één kruispunt dat er met kop en schouders bovenuitsteekt: het kruispunt bij Anne&Max waar maar liefst vijf wegen samenkomen.

veiligheid | interview

  Afpakken van vermogen gebeurt bij het Openbaar Ministerie al bij de grote zaken. Sinds een jaar bestaan er nu ook kleinere ‘afpakteams’. Het is een proef om te kijken of dit ook ook bij kleinere onderzoeken werkt die snel afgehandeld kunnen worden. Nadine is zo’n medewerker. Hoe werkt dit nu precies?

veiligheid | explainer

Je zou denken dat de meeste mensen niet stelen, dit is immers iets voor dieven, toch? Niets lijkt minder waar. Leden van studentenvereniging L.V.V.S. Augustinus stelen elkaars jas zonder pardon.

veiligheid | column

Het maakt niet uit of het de warmste meimaand is in 300 jaar, of ver beneden het vriespunt in de winter. In weer of wind staan ze voor je klaar: de reclamemakers op straat.