Artboard 1
06-07-2018 | Myrthe Galle
Par Jupiter! 1 jaar Macron door de ogen van dr. Niek Pas

Op 14 mei 2017 werd de jongste Franse president ooit ingehuldigd: Emmanuel Macron. Met zijn plotse populariteit, grootse plannen en verrassend goede Engels deed hij de grondvesten van de Franse politiek schudden. Precies een jaar later blikt dr. Niek Pas, hoogleraar Franse moderne geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, in een lezing terug op het eerste jaar van Macron. Wat is er terecht gekomen van zijn beloftes en hoe doet hij het bij de Fransen?

Niek Pas opent de lezing met een foto van het wassen beeld dat van Macron gemaakt is ter ere van zijn eerste ambtsjaar. Het beeld zorgde voor vernietigende reacties; het lijkt “in de verste verte” niet op Macron, vindt vriend en vijand. Pas maakt een bruggetje naar de enquête van Le Figaro over de populariteit van Macron. Die correspondeert met die van Macrons voorgangers: ongeveer de helft van de Franse bevolking geeft aan vertrouwen te hebben in hun president.

Centraal in de lezing staat de vraag: heeft Macron de verwachtingen waar kunnen maken? Zijn partij La République en marche! schoot vrijwel uit het niets omhoog in de peilingen en ook Macron zelf bereikte in korte tijd een grote populariteit. Toch staat zijn eerste ambtsjaar vooral in het teken van hervormingen en maatregelen die nodig zijn om zijn doelen te kunnen bereiken en vaak voor protest zorgen. Pas bespreekt de drie grootste knelpunten in de portefeuille van Macron.

Hoofdpijndossiers

Het eerste knelpunt is het ongenoegen onder studenten en onderwijzers over de Loi orientation et réussite des étudiants, een wet die selectie van studenten aan de poort van de universiteit instelt. De universiteit wordt in Frankrijk gezien als de “grote gelijkmaker”, vertelt Pas, vandaar dat deze wet door het selectie-element zoveel stof op doet waaien.

Dan zijn er nog de stakingen van de Franse spoorwegenmaatschappij, de SNCF. Macron wil deze sector grondig hervormen en een einde maken aan de uitzonderingspositie die spoorwegpersoneel volgens de verouderde wet heeft. Er wordt voortdurend overlegd, maar de regering houdt koers, waardoor het landelijke treinverkeer regelmatig stilligt.

Als laatste heeft Macron een waar hoofdpijndossier aan de nieuw geplande luchthaven Notre-Dame-des-Landes. Na miljoeneninvesteringen en hevige protesten van milieuorganisaties, de zogenoemde zadistes, gaat de bouw uiteindelijk niet door. De zadistes hebben het gebied echter bezet en willen niet weg uit hun kampementen, wat voor veel negatieve publiciteit zorgt. De regering-Macron treedt daarom rigide op: het is meewerken of weggehaald worden.

Vadermoord

Pas maakt een sprong terug in de tijd en vertelt hoe Macron op wist te klimmen van adviseur van Hollande tot zelfstandige politicus. Qua opleiding heeft Macron volgens het boekje gehandeld. Na een traditionele opleiding op het Jezuïetencollege in zijn geboorteplaats Amiens, ging hij naar de École nationale d’administration (ENA), de hogeschool in Straatsburg waar alle Franse hoge ambtenaren naartoe gaan.

Hij maakt zijn debuut in de landelijke politiek en wordt financieel-economisch adviseur van Hollande, die een vaderrol voor hem vervult. Het wordt dan ook als “vadermoord” beschouwt wanneer Macron in 2014 terugtreedt, omdat hij vindt dat de gemaakte beloftes niet vervuld worden. Hij stapt uit de politiek en maakt tijdens een reis naar de VS kennis met Silicon Valley, wat zijn latere visie op de politiek zal beïnvloeden.

Politiek noviet

Na zijn reis keert hij terug in de Franse politiek en richt hij in april 2016 de politieke beweging En Marche op. Onder andere zijn relatie met de 24 jaar oudere Brigitte, de theaterdocente die zijn vrouw werd, draagt bij aan de plotse populariteit van Macron onder de Franse bevolking.

De campagnetijd in het voorjaar van 2017 is erg onrustig: onder meer de commotie rondom kandidaat François Fillon, die zijn vrouw onterecht verdienste zou toekennen voor politiek werk, neemt de media in beslag. Macron profiteert hiervan: als “politiek noviet” krijgt hij de kans zich te profileren als integer, modern en vooruitstrevend, temidden van de negativiteit.

De laatste ronde gaat tussen Macron en Marine LePen van het Front national. Met ruim 66% van de stemmen wint hij overtuigend. Althans, zo lijkt het. Er is vooral tégen Le Pen gestemd en het aantal blanco en ongeldige stemmen is hoger dan ooit. De uitslag van de verkiezingen geeft dus een vertekend beeld van het mandaat dat Macron heeft onder zijn kiezers.

En-enpresident

De populariteit van Macron is relatief, blijkt vooral uit de verkiezingsuitslag. Pas grijpt terug op het begin van de lezing en geeft aan dat het Macron hierom nog niet gelukt is al zijn geplande hervormingen door te voeren. Zowel de vakbonden als journalisten hebben kritiek op Macrons hervormingsplannen, die ze te snel vinden. Hier ligt de grootste uitdaging voor Macron: het vertrouwen winnen van de sceptische Fransman en zijn profilering als “en-enpresident” waarmaken.

Wat brengt de toekomst voor Macron? Pas blikt vooruit op de aankomende jaren. Dé politieke uitdaging van 2019 wordt de verkiezingen voor het Europees Parlement. Het is belangrijk dat de partij van Macron ook in Europa een gezicht gaat krijgen, want hij heeft ambitieuze plannen op internationaal gebied. Na de verkiezingen zal blijken of hij genoeg vertrouwen heeft gekregen om ook op Europees niveau te kunnen strijden voor zijn ideaal: Frankrijk economisch en militair terug brengen op het strijdtoneel.

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de lezing Par Jupiter! Wat heeft een jaar Macron opgeleverd?”, gegeven door dr. Niek Pas op 17 mei 2018 in het Kamerlingh Onnes gebouw te Leiden. De lezing werd georganiseerd door F.D.L Gibalaux, de studievereniging van de studie Franse Taal en Cultuur.

welzijn | reportage

Het stadsleven wordt vaak geassocieerd met haast, drukte en volle lange dagen. De Elza Hoeve net buiten het centrum van Leiden biedt net het tegenovergestelde: totale rust, natuur en dieren. Naast een grote melkboerderij geven ze je ook de mogelijkheid om je paard te stallen in hun hoeve of om deel te nemen aan verschillende …

welzijn | fotoserie

‘Ik kom hier voor mijn rust!’ is een uitspraak die je in het centrum van Leiden niet snel zal horen. Haastende fietsers en bussen in de Breestraat, volle terrassen op de Nieuwe Rijn: om echt te ontspannen zal je toch een ander plekje moeten zoeken. Zoals bijvoorbeeld De tuin van de smid: een theehuis in …

welzijn | fotoserie

Ga je altijd naar dezelfde kapper op de Bree, of laat je toch elke keer je baard weer scheren bij die ene barber op de Haarlemmer? Als je klaar bent met oude gewoontes en toe bent aan een nieuw avontuur dan zit je hier goed! Wij hebben de 4 leukste kappers buiten de singels voor …

welzijn

Ken je dat? Na een jaar het te hebben uitgesteld, besluit je dat het toch echt tijd wordt. Op naar de kapper! Maar… dan is de vraag, welke? Wist jij dat er in totaal 89 (!) kappers in Leiden zijn? Wij ook niet. Wij hebben ze daarom voor jullie op één kaart samen gebracht. Zodat …

welzijn | interview

Iedereen in Leiden kent het beestje inmiddels wel, de schurftmijt. Leiden haalde afgelopen jaar het landelijk nieuws met deze besmettelijke huidziekte. Hoe staat het er nu voor met de schurft in Leiden? Ik vroeg het aan huisarts in opleiding, Joni Ferrari-Dollee (33), die nu werkzaam is bij de huisartsenpraktijk aan de Vrijheidslaan te Leiden. Daarnaast …

cultuur | reportage

De kringloopwinkel kent iedereen wel. Even een middagje rondspeuren of je nog wat goedkoops op de kop kunt tikken of iets unieks kunt vinden. Echter Kringloopwinkel het warenhuis is meer dan gewoon een kringloopwinkel, het is een bedrijf dat zich in zet voor duurzaamheid en draait op lichamelijke en verstandelijke beperkten. Ik kreeg een kijkje …

cultuur | interview

Fred Weber (62) werkt al 22 jaar vrijwillig als imker in de Hortus botanicus van Leiden. Hij verzorgt er de bijen, kleine insecten die ongelooflijk belangrijk zijn voor de mens. In de fotoreportage over de Leidse honingbijen van vorige keer konden we dit reeds zien. Fred vertelt over zijn passie voor de bijen en de …

cultuur | fotoserie

Een fotoreportage over de honingbijen van de Hortus Botanicus Dit jaar startte de bijen al vroeg met hun werkzaamheden doordat het plots warm werd eind februari. Dit is uitzonderlijk aangezien ze normaal pas tegen april/mei uit hun winterslaap zouden moeten komen. Hierdoor gingen we kijken hoe het begin van het bijenseizoen verliep. Wist je dat …

welzijn

Nieuwe studie, nieuwe stad: een goed voorbereid mens telt voor twee. Waar moet je zijn om de wereld van de Leidse studentikoos te leren kennen? Je leest het hier.

welzijn | reportage

  Wat hebben de eerste genetisch gemanipuleerde stier en een restaurant met als motto ‘verbinding’ met elkaar te maken? Het antwoord: een stal. De Stal, om precies te zijn. Want op de vroegere verblijfplaats van stier Herman, achter het LUMC op het Bio Science Park, staat nu De Stal: een duurzaam en maatschappelijk betrokken horecagelegenheid …

welzijn | reportage

  De Côte d’Azur: alleen maar duur en luxe? Er is een uitzondering! Hoewel de meeste mensen kiezen voor buursteden Nice of Cannes, is de sfeervolle havenstad Antibes een bezoek meer dan waard. De stad biedt een mix van luxe en de charme van het Franse platteland. Ik ging erheen en bekeek de badplaats door …

welzijn

Leiden is een stad van traditie. Deze traditie klinkt door in de stad zelf. Met onder andere de oudste universiteit van het land is Leiden HUPPELDEPUP. Hier zijn de 7 oudste toeristische attracties van Leiden. Must sees voor als je ouders, opa of oma een keer op bezoek komen. Oudt Leyden, 1907 Het is maar bij …