Wat hebben de eerste genetisch gemanipuleerde stier en een restaurant met als motto ‘verbinding’ met elkaar te maken? Het antwoord: een stal. De Stal, om precies te zijn. Want op de vroegere verblijfplaats van stier Herman, achter het LUMC op het Bio Science Park, staat nu De Stal: een duurzaam en maatschappelijk betrokken horecagelegenheid die werkzoekenden een nieuwe kans biedt op de arbeidsmarkt.

De Stal is een project van DZB Leiden, het gemeentelijk re-integratiebedrijf. Een merendeel van de cliënten van DZB is langdurig werkloos en heeft een afstand tot de arbeidsmarkt door gebrek aan een opleiding, problemen in de thuissituatie of een taalachterstand.

Re-integratieconsulente Jeanine van Lawick legt uit hoe een cliënt via DZB bij een bedrijf als De Stal terecht komt. “Een aantal cliënten zit langdurig in de bijstand, maar kan wel werken. Als je kunt werken, moet je ook werken, is het uitgangspunt. Een cliënt wordt daarom gekoppeld aan een re-integratieconsulente als ik en dan gaan we kijken naar wat hij of zij kan en wil doen.”

Tussenstap

De gemeente Leiden biedt meerdere leer-werktrajecten aan in onder andere de groendienst, beveiliging of horeca. “De meeste cliënten hebben lang niet of zelfs nog nooit gewerkt,” legt Jeanine uit. “Voor hen is werken bij bijvoorbeeld De Stal een tussenstap in hun terugkeer naar de arbeidsmarkt. Hoe is het om vroeg op te staan? Hoe is het om met collega’s en leidinggevenden om te gaan? Dat soort voor werkenden vanzelfsprekende zaken kunnen ze bij ons leren, met behoud van hun uitkering en in een veilige omgeving.”

De Stal wordt sinds twee jaar bestierd door Ton van ‘t Hof. “Ik was eigenlijk al met pensioen,” lacht Ton, “maar toen ze me om hulp vroegen met het opzetten van De Stal kon ik geen nee zeggen.” Van ‘t Hof had 31 jaar zijn eigen restaurant in Den Haag. Eerst werkte hij twee à drie dagen in de week voor De Stal, maar als bedrijfsleider heeft hij er inmiddels een fulltime baan aan.

Van ‘t Hof vertelt over de moeilijke positie van de meeste werknemers. “De mensen die hier werken hebben niet zozeer een verstandelijke of fysieke beperking, maar wel een andere. Ze kunnen geen baan vinden door bijvoorbeeld alcohol- of drugsproblemen of een scheiding. Vaak zitten ze in een sociaal isolement, komen ze niet meer van de bank af en zijn ze hun vrienden kwijtgeraakt. Sport en andere activiteiten kunnen ze vaak niet meer betalen. In zo’n situatie is het belangrijk dat je je weer nuttig kunt voelen.”

Hoe ziet een werkdag eruit?

Een van de werknemers van De Stal is Mihret (38). Ze is in 2005 naar Nederland gevlucht en komt oorspronkelijk uit Eritrea. Mihret vertelt dat ze het werk in De Stal erg leuk vindt. “Vanaf oktober werkte ik eerst in de keuken, nu werk ik in de bediening. Ik heb veel geleerd, vooral het bedienen is goed om Nederlands te leren. Ook leer ik zo de Nederlandse keuken en cultuur kennen, dat vind ik heel leuk.”

De dag begint om 08:30 met schoonmaken, jus d’orange persen, de glazen pouleren en de tafels dekken, vertelt Mihret. “Daarna lunchen we met elkaar en gaan we de mensen tijdens hun lunch bedienen. Na 15:00 uur zijn de meeste mensen weg en gaan we alles schoonmaken. Soms zijn er in de middag nog feestjes, dan moeten we daar dingen voor klaarzetten.”

“Die bijstand, dat is echt top”

Mihret vertelt enthousiast over haar ervaringen in De Stal en komt erg gemotiveerd over. “Als ik cliënten in een intakegesprek vraag, ‘Wat vindt u van uw situatie?’, zegt er nooit een ‘Die bijstand, dat is echt top'”, zegt Jeanine. “Het vooroordeel is dat mensen in de bijstand lui zijn, maar ik kom dat zelden tegen. Het is vooral de aarzeling, de twijfel. ‘Hoe moet ik beginnen?’ vragen mensen zich af. Wij proberen die twijfel zoveel mogelijk weg te nemen door hen in kleine stapjes en met behoud van hun uitkering klaar te stomen voor een baan.”

Ton beaamt dit. “Over het algemeen ben ik heel positief over de mensen die hier werken en hun arbeidslust. Ze staan hier niet met tegenzin omdat het moet van de gemeente.” Na zes maanden is het de bedoeling dat cliënten uitstromen naar een vaste baan. Ton: “70% van de mensen heeft na zes maanden werk gevonden. Daar zijn we tevreden mee. Vaak vinden ze een baan bij één van onze partners, het LUMC bijvoorbeeld. Die weten van hun situatie en willen hen graag begeleiden.”

Trots

Mihret is bijna klaar met haar leer-werktraject bij De Stal. Ze vertelt dat ze ook een tijdje in de zorg heeft gewerkt. “Ik heb een jaar bij Marente in een verzorgingstehuis stage gelopen. Daar werkte ik met mensen met dementie, dus daar kon ik niet zoveel Nederlands leren.” Het liefst zou ze daarom in de horeca blijven werken. “Onlangs heb ik mijn HACCP-examen (examen voedselbereiding en hygiëne, red.) gehaald,” zegt ze trots. “Ik had maar één fout. Met Jeanine ga ik kijken of ik misschien ergens in de keuken of bediening kan gaan werken. Dat lijkt me het leukst om te doen.”