Sommigen hebben er nog nooit van gehoord, anderen hebben veel aan ze te danken: sociale wijkteams. Hoe zit het met die in Leiden?

Uit onderzoek van het kenniscentrum Movisie blijkt dat in 2014 het aantal gemeenten dat met deze teams werkt in korte tijd explosief toenam, zo ook in Leiden. Veel inwoners zijn echter niet bekend met deze teams. Wat doen ze precies?

De gemeente Leiden is verdeeld in negen wijken, op gemeentelijk niveau ook aangemerkt als districten. Zeven van deze districten hebben beschikking tot hun eigen sociale wijkteam en hebben daarbij ook een eigen vestiging (zie de kaart hieronder). Deze teams bestaan sinds 1 januari 2015 en zijn ondergebracht in een coöperatie  gevormd door Radius, Kwadraad, MEE en Libertas, allen organisaties in het sociale domein. De teams werken samen met de Wmo-consulenten van de gemeente.

Gemeenten proberen door te werken met sociale wijkteams aanbod en vraag van zorg in de wijk dichterbij elkaar te brengen. Ze maken hierbij gebruik van de kracht van de eigen burgers waardoor er minder beroep gedaan hoeft te worden op de tweedelijnszorg. Dit zou ervoor moeten zorgen dat de zorg goedkoper wordt, maar volgens het CPB steeg het aantal doorverwijzingen en wordt de zorg daardoor juist duurder. 

Verschillende vragen

Volgens de gemeente van Leiden kun je met allerlei vragen bij het sociale wijkteam terecht. Een lijstje daarvan staat op hun site. Om een paar voorbeelden te noemen: armoede en schulden, stress, huiselijk geweld of hulp bij huishouden. Volgens Wilma Jansen, sociaal medewerker van het sociale wijkteam Noord en Boerhaave, zijn de vragen waarmee mensen naar hun toe komen inderdaad heel verschillend. ‘Ze komen met vragen voor begeleiding, financiële vragen, maar ook met bijvoorbeeld psychosociale vragen naar ons toe.’

Een sociaal medewerker van het wijkteam Roodenburg voegt daar nog aan toe dat er twee takken bestaan in hun werk. ‘De vragen hebben of te maken met de Wmo, of met het algemeen maatschappelijk werk. Bij de Wmo moet je vooral denken aan mensen die voorzieningen aanvragen. Bij algemeen maatschappelijk werk krijgen we vooral veel vragen over financiële problemen, relatieproblemen en dreigende ontruimingen.’

Ondanks dat het CPB aangeeft dat het aantal doorverwijzingen stijgt, geeft de sociaal medewerker van het wijkteam Roodenburg aan dat ze de mensen binnen de Wmo altijd zelf helpen. ‘Binnen het maatschappelijk werk proberen we de mensen ook zoveel mogelijk zelf te helpen, zolang het trajecten zijn die binnen 6 a 8 keer de klant spreken, opgelost kunnen worden. Voor langere trajecten schakelen we andere partners in door een indicatie begeleiding aan te vragen. We blijven ze echter wel volgen en zijn daardoor nog steeds betrokken. De tijd is er helaas niet om ze zelf te helpen.’

Ook voor ingewikkelde problemen hoeft er dus niet per se sprake te zijn van een doorverwijzing. De sociaal medewerker van Roodenburg vertelt dat als er een verslaafde met enorme schulden voor hun deur staat, met een brief waaruit blijkt dat hij morgen ontruimd wordt, die ook bij hen kan blijven. ‘Als iemand zoveel problematiek heeft, komt er ook wel andere hulpverlening bij kijken, maar die zouden we in 8 keer toch kunnen helpen om zijn leven weer op de rit te krijgen.’ Het gaat dus puur om de langdurigheid van het oplossen van de problemen, en niet om de complexiteit ervan.

Studenten

Een groot deel van Leiden bestaat uit studenten, en hoewel deze op het eerste gezicht niet zozeer de klanten van een wijkteam lijken te zijn, komen er toch regelmatig studenten met een vraag. Wilma: ‘Studenten vragen vaak hulp omdat ze het niet meer kunnen bolwerken met hun studie, financiën, etc. Vaak heeft dat te maken met een stoornis zoals ASS.’ De medewerker van Roodenburg voegt daar nog aan toe dat er steeds meer studenten zijn die een beperking hebben zoals autisme of ADHD. ‘Ook zij komen naar ons toe.’

De zeven sociale wijkteams  in Leiden zijn er voor elke inwoner en proberen zoveel mogelijk zelf hulp te bieden. Doorverwijzen gebeurt alleen als de langdurigheid van het traject niet meer behapbaar is voor de teams. De sociale wijkteams hebben geen tijd om iemand voor een langere tijd te volgen, zoals de medewerker van Roodenburg aangeeft:  ‘We kunnen niet 2 à 3 jaar lang bij iemand thuis komen elke week, al zouden we het nog zo graag willen.’