Artboard 1
11-04-2019 | Fiona Pluimgraaff
Van grutto naar vrachtwagen: Stevenshof en de RijnlandRoute

Meer dan tien jaar hebben bewoners van de Leidse wijk Stevenshof zich verzet tegen de aanleg van de nieuwe snelweg, Rijnlandroute. Vorig jaar heeft de Raad van State alsnog groen licht gegeven voor de start van de werkzaamheden. De Rijnlandroute vormt de verbinding tussen de A44 en de A4. Het ontsluit de kustplaats Katwijk en het ontlast in Leiden de Churchilllaan en het Lammerschansplein. Niets mis mee, toch?

Nou, de weg gaat wel dwars door twee natuurgebieden en bijna door de achtertuin van de bewoners van Stevenshof Zuidrand. Hun uitzicht over een groen weiland met grutto’s, lepelaars en bomen is veranderd in een bouwplaats met kranen, zandauto’s en bouwketen. Er wordt hard gewerkt aan de nieuwe weg. Nu het project in volle gang is, ben ik benieuwd hoe het met de bewoners van Stevenshof gaat.

Bewoners Martin Kroon (links) en Jan Visser (rechts) in de achtertuin
(Foto: Fiona Pluimgraaff)

Geluidsbelasting

Zodra ik bij bewoner Jan Visser de woonkamer binnenstap, word ik direct geconfronteerd met het nieuwe uitzicht. Samen met hem en Martin Kroon, een andere bewoner, staan wij voor het raam en barst de discussie over de aanleg van de snelweg los. Beide mannen zijn ter zake kundig: Jan Visser als ingenieur en Martin Kroon als projectleider snelheidslimieten en rijgedrag.

De teleurstelling in de houding van de gemeente Leiden klinkt in het gesprek door. Zij voelen zich als bewoners niet gehoord en niet gesteund door de lokale overheid. Met al hun vakkundig onderbouwde bedenkingen en alternatieve oplossingen doet de gemeente niets. De reactie van de gemeente is telkens dat alle plannen precies binnen de grenzen van milieu- en geluidsoverlast vallen.

De provincie Zuid-Holland bevestigt dit en verwijst naar de onderzoeken en rapporten die onderdeel uitmaken van het Provinciaal Inpassingsplan RijnlandRoute. Volgens de provincie Zuid-Holland tonen de onderzoeken aan dat de geluidsbelasting door het pakket aan geluidsmaatregelen afneemt ten opzichte van de wettelijke toetswaarde.

Bouwwerkzaamheden in volle gang (Foto: Fiona Pluimgraaff)

Polderlandschap

Visser en Kroon kregen de gemeentelijke onderzoeksrapporten over overlast pas in te zien nadat zij aanspraak maakten op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Deze wet verplicht de gemeente tot inzage van documenten en rapporten. Tot hun verbazing ontdekten zij dat er geen harde uitspraken in het rapport zijn gedaan over het effect op gezondheid en milieu.

“De gemeente beweert dat wij toch al last hebben van rechts de A44 en links het spoor. Daarom is de RijnlandRoute geen extra herrie voor ons.” Volgens Kroon heeft de Raad van State echter erkend dat de wijk in zijn leefklimaat erop achteruit gaat. En dan is er nog niet eens gesproken over de waardedaling van de huizen. Daarnaast heeft Kroon geconcludeerd – en met een zorgvuldige berekening onderbouwd – dat zij moeten omrijden om richting Den Haag te kunnen.Op deze extra belasting van zowel milieu als portemonnee is ook niet serieus gereageerd door de gemeente.

Gelukkig komt de nieuwe weg wel verdiept te liggen waardoor deze vanaf de achtertuin niet te zien is. Aan het verzoek om functionerende geluidsabsorberende tunnelwanden te plaatsen en min of meer geruisloos asfalt te storten, is helaas niet voldaan. De provincie laat echter weten dat er stil asfalt wordt aangebracht. Zij zorgt er ook voor dat de weg zich voegt naar het landschap met heldere doorgaande lijnen die in een open polderlandschap kenmerkend zijn. Dit is allemaal vastgelegd in het Esthetisch Programma van Eisen.

Gras versus asfalt (Foto: Fiona Pluimgraaff)

Voortgang

Over de samenwerking met de aannemerscombinatie Comol5 zijn beide heren beter te spreken. De omgevingsmanager, Paul Eijking, is hiervoor verantwoordelijk. Hij verzekert dat er vanuit de aannemerszijde volledige transparantie is. Ook probeert de aannemer de overlast tijdens de werkzaamheden zoveel mogelijk te beperken. Iedere zes weken bespreekt hij met afgevaardigden van provincie, gemeente en bewoners de stand van zaken en het verdere verloop van het project.

Tijdens deze besprekingen worden klachten en oplossingen besproken. Kroon en Visser vinden deze bijeenkomsten een verademing. Er wordt naar ze geluisterd, bouwactiviteiten worden nader toegelicht. Persoonlijk contact staat voorop, de communicatielijnen zijn kort. Ook ontvangen zij regelmatig een nieuwsbrief van Comol5. In deze nieuwsbrief worden bewoners op de hoogte gebracht van de geplande activiteiten en de eventuele overlast.

Ieder kwartaal kunnen de bewoners een tevredenheidsenquête invullen en worden er zeer regelmatig luchtfoto’s gemaakt van de voortgang.

Nieuwe geluidsscherm Stevenshof
(Foto: Fiona Pluimgraaff)

Toekomst

De meeste overlast wordt veroorzaakt door de achteruitrij-piepers van de vrachtauto’s en shovels. Ook het trillen van de damwanden en het boren van de grondankers zorgt voor veel herrie. Maar deze werkzaamheden beperken zich gelukkig tot overdag.

Al met al zijn de bewoners te spreken over de dagelijkse gang van zaken wat betreft de bouwwerkzaamheden. Wel wijzen zij mij er nog op dat de informatie vanuit de provincie/overheid in het informatiecentrum veel te positief gekleurd is. Beide heren blijven zich vasthouden aan de belofte van de gemeente: niet zien, niet ruiken, niet horen. De provincie licht toe dat zij een goede maatschappelijke inpassing nastreeft. Maar dat deze belofte niet is gedaan, omdat deze niet te geven is.

Fietsen met uitzicht op de RijnlandRoute (Foto: Fiona Pluimgraaff)

Na het gesprek fiets ik langs het traject van de RijnlandRoute terug naar huis. Het landschap is tijdelijk verstoord. Pas als het project is afgerond, de rust is wedergekeerd en de weg in gebruik is genomen, zal blijken of dit het allemaal waard was. De toekomst zal het uitwijzen.

cultuur | video

Klopt het nog? Elke Leidenaar kent de Burcht. Dit monument siert de stad al sinds de 12e eeuw en staat pal in het midden van de stad, op de splitsing van de Oude en Nieuwe Rijn. Het werd oorspronkelijk gebouwd als verdedigingsfort. Maar wat valt er nu te doen bij de Burcht? 4 leuke dingen …

cultuur | interview

Een interview met projectleider Tanja van der Zon bij het Rijksmuseum van Oudheden over haar baan, Middeleeuwse Tuinen en haar favoriet.

| reportage

Met Hemelvaartsdag ben ik naar de familiedag van de kerk GODcentre geweest. Hier vieren ze dat Jezus naar de hemel gaat, maar ook hoe belangrijk familie is. Hemelvaartsdag is een vrije dag in Nederland, maar de meeste mensen houden zich niet bezig met waarom we vrij hebben. Kerken vieren deze dag, uitgebreid of rustig. Hemelvaart …

| reportage

‘It’s four o’clock sómewhere’ lijkt het motto te zijn van het groepje studenten dat in een kringetje rond een smerig kleuterbadje zit, nippend van een Beugel, witbiertje of een bekertje chocomel. Het is net middag en er gaat een jointje rond. Een enkeling leest een boek. Zo nu en dan werpt iemand zich in het …

cultuur | podcast

In 1981 begon Niek Broeijer zijn studententijd in Leiden. Al gauw was hij anders dan de doorsnee student. In plaats van drinken, roken en feesten stond hij elke ochtend vroeg op om te roeien op Njord, de grootste Leidse roeivereniging. Zo behaalde hij al op jonge leeftijd het Guinnes World Record op de 100 kilometer …

cultuur | interview

Veel mensen denken bij de hygiëne van studentenhuizen al snel aan halfvolle bierflesjes in de fusie (ander woord voor de woonkamer), verstrooide vuilniszakken in de gangen, en overgelopen doucheputjes. Al snel gaan van die gedachtes je nekharen overeind staan en gieren de rillingen al door je lichaam. Maar is een studentenhuis echt zo smerig als …

| interview

“Leiden heeft prachtige grachtjes. Overdag kun je lekker aan het water zitten en ‘s avonds zie je prachtige schitteringen in het water.” Welke Leienaar herkent dit nou niet? Masterstudent Biologie Auke-Florian Hiemstra houdt van Leiden en haar grachten. Op een dag wilde hij op een bootje van die grachten genieten, toen hij iets schokkends ontdekte. …

| reportage

Op zondag 19 mei vond de Leiden Marathon plaats. De hele dag werden verschillende afstanden gestart, verschillende van 5 tot 42 kilometer. Speciaal voor de jongste renners tot twaalf jaar is er de Corpus Kidsrun, van 2,1 kilometer. Het is om half twaalf al gezellig druk op het Pieterskerkplein. De kidsrun gaat pas over een …

| achtergrond

De daklozenopvang in Leiden is goed geregeld. Er zijn twee opvangen, iedereen die zich daar inschrijft krijgt een maatschappelijk werker toegewezen. Die helpt met praktische zaken als huisvesting en het zoeken van een baan. Wat overblijft is de geestelijke zorg, en hiervoor bestaat in Leiden sinds 2010 de Stichting Straatpastoraat. Pastor is sinds november 2018 …

cultuur

Is het einde van je seizoen op Netflix in zicht? Geen paniek! Er staat een compleet nieuw seizoen op je te wachten in de theaters van Leiden. Op 13 mei vindt namelijk de seizoenpresentatie plaats voor het komende theaterseizoen van 2019-2020.   Tijdens de seizoenpresentie laten de Leidse Schouwburg, de Stadsgehoorzaal en Theater Ins Blau zien …

welzijn | fotoserie

‘Ik kom hier voor mijn rust!’ is een uitspraak die je in het centrum van Leiden niet snel zal horen. Haastende fietsers en bussen in de Breestraat, volle terrassen op de Nieuwe Rijn: om echt te ontspannen zal je toch een ander plekje moeten zoeken. Zoals bijvoorbeeld De tuin van de smid: een theehuis in …

| interview

1000 euro winnen met een idee om jouw stad mooier te maken? Dit klinkt als muziek in de oren. Awesome Leiden organiseert zes keer per jaar een pitchavond waarop vijf mensen een idee mogen presenteren dat eraan bijdraagt de stad aantrekkelijker, beter en leefbaarder te maken. Ik sprak met Bastiaan Bakker, één van de organisatoren …