---

‘It’s four o’clock sómewhere’ lijkt het motto te zijn van het groepje studenten dat in een kringetje rond een smerig kleuterbadje zit, nippend van een Beugel, witbiertje of een bekertje chocomel. Het is net middag en er gaat een jointje rond. Een enkeling leest een boek. Zo nu en dan werpt iemand zich in het troebele water en dan is iedereen nat. Gelukkig schijnt de zon.

Op het beboste terrein van Scouting Driesprong in het kleine plaatsje Teteringen, pal naast Breda, kamperen van donderdag 30 mei tot zondag 2 juni zo’n honderd studenten uit het hele land. Jaarlijks vindt voor alle leden van het Z.E.U.S. (Zusterlijke Eenheid Uit Saamorigheid), een in 1992 opgericht verband van zeven alternatieve studentengezelligheidsverenigingen uit heel Nederland, een Zusjeskamp plaats. Dit jaar was het de eer aan het Leidse V.S.L. Catena om dit lange weekend bomvol gezelligheid, spelletjes (én drank) te organiseren. Hoe dat is uitgepakt, heb ik als derdejaars Cateniaan zelf mogen ervaren.

Donderdag 30 mei

15:22 Niet als eerste, noch als laatste arriveer ik bepakt met een tent, slaapzak en tas vol ‘kleding die vies mag worden’ op het kampterrein. Ik ben hier al minstens vier keer geweest; dit terrein in Teteringen is de vaste kamplocatie van Catena. Strategisch zet ik mijn blauwe tentje op een plek waar ik de kans het kleinst acht dat hij de volgende ochtend met de eerste zonnestralen in een broeikas zal veranderen . De bar is net open. Is het al tijd voor bier?

Dezelfde mindset

Een delegatie van de Leidse gezelligheidsvereniging V.S.L. Catena zal dit weekend in goede banen leiden. Catena telt zo’n 1100 leden en is daarmee de grootste van het Z.E.U.S., wat wat verder wordt gevormd door Liber uit Amsterdam, Karpe Noktem uit Nijmegen, Wolwêze uit Leeuwarden, Cleopatra uit Groningen, De Bolk uit Delft en het Utrechtse B.I.T.O.N.

Aan het hoofd van de Zusjeskampcommissie (ZuKaCie) 2019 staat zesdejaars Cateniaan en bijna afgestudeerd verpleegkundige Tijmen (27). Hij wil zijn verenigingscarrière op een leuke manier afsluiten, voordat hij straks in het burgerlijke leven treedt. “Ik ben lid van het Bestuur geweest op Catena en was daarbij verantwoordelijk voor het contact met de Zusjes. Zo ben ik ze gaan waarderen,” vertelt Tijmen. Wat de leden van het Z.E.U.S. verbindt is voor hem duidelijk: “We zijn zeven verenigingen met dezelfde mindset: alternatief en open. En vooral niet te serieus!”

23:58 Binnen is al geruime tijd een pubquiz bezig. Er lijkt geen einde aan te komen. Wie in zijn vrije tijd liever niet intellectueel uitgedaagd wordt, kan buiten plaatsnemen om het warme kampvuur, dat kundig bemand wordt door het Hoofd Hout van de ZuKaCie. Deze tienkoppige commissie is naast de veiligheid rond het kampvuur verantwoordelijk voor de financiën, inkoop, schoonmaak en uiteraard de activiteiten op wat belooft een spetterend Zusjeskamp te worden.

Vrijdag 31 mei

10:12 Het terrein begint langzaam te ontwaken. De luifels van de oververhitte tenten gaan een voor een open, kampgangers met een wisselend humeur klauteren het grasveld over richting het sanitair, dat tot ieders walging volledig verstopt zit. Een enkeling zit al met de gewassen haren gewikkeld in een handdoek aan het ontbijt. Anderen ontwijken om strategische redenen deze ochtendmaaltijd.

Buiten nipt ook Martijn (28) aan een ambachtelijk gezet kopje pikzwarte koffie. Hij is zeker niet de jongste aanwezige (overigens ook niet de oudste) en is er dit keer voornamelijk uit nostalgische overwegingen weer bij. “Zo zie ik weer eens oude bekenden, zoals het bestuur van De Bolk uit 2010,” vertelt hij enthousiast. “Maar het is ook even uit de comfort-zone van bekenden stappen. Als dit een standaard kamp was, was ik er niet bij geweest,” voegt hij toe. Dat Zusjeskamp geen standaardkamp is, blijkt deze vier dagen aan alles.

• 

• 

12:30 Het is lekker weer, dus er wordt een versleten pierenbadje opgepompt en gevuld met ijskoud water.  ‘It’s four o’clock sómewhere’ lijkt het motto te zijn het groepje dat zich rondom het badje verzamelt, nippend van een Beugel, witbiertje of een bekertje chocomel. Er gaat een joint rond. Een enkeling leest een boek. Zo nu en dan werpt iemand zich in het troebele water en dan is iedereen nat. Wie de alcohol en softdrugs wegdenkt, zou kunnen denken dat hij in een kinderdagverblijf is beland.

Iedereen helpt mee

Zo nu en dan wordt Toto’s ‘Africa’, dat bijna non-stop op vol volume over het terrein schalt, onderbroken door afwisselend enthousiaste leden van de organisatie. Dan klinken door de microfoon goedbedoelde adviezen om genoeg te drinken (‘want het is warm!’) of wordt iemand vriendelijk verzocht zijn auto ergens anders te parkeren (‘hij staat voor de nooduitgang’). Maar verreweg het vaakst worden mensen eraan herinnerd dat het tijd is om de handen uit de mouwen te steken.

Alle diensten op het Zusjekamp worden door de kampgangers zelf gedaan. Zo is iedere aanwezige minstens een keer ingedeeld om achter de bar te staan, te helpen in de keuken of de wc’s te poetsen. Aan enige vorm van hiërarchie doen de verenigingen van het Z.E.U.S. niet, dus eerstejaars werken net zo hard mee als ouderejaars. Gelijkheid en vrijheid zijn er kernbegrippen. En juist omdat niets móet, helpt iedereen graag een handje mee.

15:45 Terwijl een groep enthousiastelingen levend Stratego speelt op de nabijgelegen zandvlakte, blijven een aantal chillen op het gras met een biertje en een spelletje.

Er worden dit kamp veel bord- en kaartspellen, gespeeld. Ikzelf ben graag actiever, dus nodig ik een aantal nieuwe gezichten uit om met de frisbee over te gooien. Geen activiteit op dit kamp is verplicht, de aard van de verenigingen blijft zo behouden: open, ongedwongen, vrij.

De ongedwongen sfeer spreekt ook Max (22) aan. Hij is lid van Catena en ziet dit kamp hij als een mini-vakantie: “Ik probeer hier een beetje tot rust te komen, nieuwe mensen te ontmoeten en een beetje te klooien. Even de drukte uit.”

Max baalt wel dat de nieuwe mensen blijven komen en gaan. “Het doel van zo’n kamp is uiteindelijk integratie tussen de zusterverenigingen. Maar als zo’n evenement dan voorbij is, merk je wel dat mensen steeds minder samen doen. Het is altijd weer een distinct groepje dat vaak naar Zusjesevenementen gaat.” Nee, bij het Z.E.U.S. kun je echt niets afdwingen, ook de integratie niet.

Indonesische rijsttafel

Ondertussen begint voor een aantal kampgangers de kookdienst. Onder toeziend oog van Nora (24), aankomend bestuurslid bij Catena, helpen ze in de grote gaarkeuken mee met het voorbereiden van de avondmaaltijd. Voor Nora is dit niet de eerste keer dat ze een grote groep mensen van een gezonde, warme maaltijd moet voorzien: “Dit is de zesde keer dat ik in Teteringen ben, en de vijfde keer dat ik kook. Inmiddels voelt het heel vertrouwd als ik hier aankom.” Ze baalt dat ze weinig van de gezelligheid op het terrein meekrijgt – ze staat haast de hele dag in de keuken – ,  maar geniet duidelijk van haar verantwoordelijkheid: “Ik vind het leuk om het menu te plannen, te budgetteren en mensen aan te sturen in de keuken. Je leert er veel van. Iedereen is erg behulpzaam en heel dankbaar.”

19:00 Keurig op tijd wordt het avondeten geserveerd. Dit gebeurt gelukkig in twee shifts, want de eetzaal lijkt wel bestormd te worden door een kudde buffels. Op het menu staat kip of tofu teryaki. Veel Z.E.U.S.-leden (mijzelf inclus) eten vegetarisch of veganistisch, wat past bij het alternatieve en duurzame imago van de verenigingen.

Dat smaak subjectief is blijkt maar weer, wanneer de bezorgscooters van respectievelijk de plaatselijke kebabkraam en de pizzeria arriveren. Een andere groep heeft een Indonesische rijsttafel besteld.

22:34 Ik verlaat met een groepje van 7 anderen het terrein om de sfinxentocht door het nabijgelegen bos en de ’s nachts zo kille zandvlakte te lopen. Een pad van glowsticks voert ons langs een stuk of acht posten, waar aangeschoten medestudenten ons proberen te laten schrikken, alvorens een raadsel voor te dragen: “Een slak zit in een put van 20 meter diep. Iedere dag kruipt hij 5 meter omhoog, maar ’s nachts zakt hij weer vier meter naar beneden. Na hoeveel dagen is de slak uit de put?” Wie ‘zestien’ antwoordt mag verder.

Yvonne, 31 jaar en lid van het Friese Wolwêze, is post en vermaakt zich prima. Eenmaal terug op het kamp vertelt ze: “Nadat alle groepen geweest waren, mochten wij als posten alle glowsticks opruimen. Zo konden we de tocht lopen zónder te moeten schrikken.”

Zaterdag 1 juni

12:20 De bardienst die ik vannacht van één tot drie heb gedraaid heeft me volledig afgemat. Ik slaap uit en besluit weinig te ondernemen vandaag. Na het ontbijt blijf ik nog even aan tafel hangen, waar ik een waterijsje aangereikt krijg.

Tegenover mij leest een jongen met twee namen de krant. “Om bij het ontbijt een intellectueel imago te tonen” verklaart Cliff, ook wel Lennart genoemd, 28 jaar en dubbellid bij Liber en De Bolk, lachend. “En je kan je bordje erop zetten, kijk maar!” Cliff demonstreert hoe hij de NRC-weekendkrant gebruikt als dienblad.

Net als Martijn is hij is er dit jaar vooral bij om oude bekenden van vorige kampen te wederzien. “Ik ben niet zo van de borrels en feesten dus ik zie deze mensen niet gedurende het jaar.” Hij kijkt uit naar de biercantus van vanavond. “Ik ben wel benieuwd wanneer ik me echt te oud ga voelen hiervoor,” lacht hij.

Geen WC

Cliff en ik raken aan de praat en hij vertelt uitgebreid over zijn geschiedenis bij De Bolk en Liber:

“Ik studeerde in Delft. Daar zijn twee corporale verenigingen met ontgroening. Daarnaast zijn er een heleboel kleinere verenigingen met een ‘KMT [kennismakingstijd, red.] die zwaar zou zijn, maar ook leuk’. Bij een van deze verenigingen wilde ik graag lid worden. Ik gaf daar aan, dat ik niet wist of ik gezien mijn fysieke en psychische gesteldheid een zware KMT zou kunnen doorstaan. Ik werd verzekerd dat het goed zou komen. Toen kwam ik daar en daar werd ik hard ontgroend. Tijdens die ontgroening is een aantal mensen licht gewond geraakt. Daar werd heel lullig over gedaan; de ouderejaars hadden zichzelf in het ontgroeningsproces niet in de hand. Dat was voor mij de druppel.

Een jaar later ging ik naar De Bolk, en daar zeiden ze wederom: “Onze KMT is een beetje afzien, maar wel erg leuk!” Ik schrok, maar uiteindelijk zijn we een weekje gaan zeilen en de enige ontbering was dat er geen WC op de boot was. Ik woonde toen in Amsterdam, dus ben ik gelijk lid geworden van Liber, de zustervereniging in de hoofdstad. Ik denk dat ik inmiddels op alle Zusjeskampen ben geweest en alle verenigingen heb bezocht.

Want hier is het wél chill! We zijn allemaal heel open-minded en relaxed. Ik zou niet gauw kunnen aanwijzen waarop je hier zou moeten worden uitgesloten. Misschien zijn we allemaal net genoeg buitenbeetje dat niemand hier buiten de boot valt.”

“Er zijn groepjes bij Liber, maar je bent in ieder groepje welkom. Iedereen kent elkaar en eerstejaars worden niet uitgesloten,” haakt Marit (20) in. Ook zij is lid van Liber en luistert al een tijdje mee naar ons gesprek.

Zelf is Marit nog geen twaalf uur op het kamp aanwezig, maar ze heeft het al behoorlijk naar haar zin. Zij ziet vooral het maatschappelijk belang in van een kamp als dit: “Het zorgt voor verbinding tussen gelijkgestemde studenten uit het hele land. Leden van kleinere verenigingen die niet in het normale beeld van corporale studentenverenigingen passen kunnen hier een netwerk opbouwen, dat ze anders niet zouden opbouwen.”

14:10 Door de extreme hitte is de middagactiviteit, een aangepaste versie op het populaire televisieprogramma Wie is de Mol?, afgelast. In deze hitte rondrennen op een open zandvlakte leek noch de organisatoren, noch de kampgangers een goed plan. Op het zonovergoten grasveld vormen zich kringetjes en ieder doet z’n eigen ding.

Visitekaartjes

Hier en daar wordt gekibbeld over de verschillen en overeenkomsten tussen de verenigingen. Meerdere mensen lezen of doen een ambitieuze poging tot studeren. Bij gebrek aan massageolie krijgen enkele leden een massage met zonnebrandcrème. Naast mij worden door twee ‘ouwe lullen’ zelfs visitekaartjes uitgewisseld: ook op kamp gaan de zaken gewoon door.  “Wie doet mee met een potje Secret Hitler?!” roept een jongen met ontbloot bovenlichaam en een knalroze badjas om.

Daphne (21) komt bij ons zitten. Gisteren had ik al kennis met haar gemaakt. Ze studeerde eerder in Leeuwarden, maar volgt nu een tweede opleiding in Antwerpen. “Ik vind het fijn om alle Wolwêzenaren weer terug te zien”, noemt ze als voornaamste reden voor haar aanwezigheid. Ze is blij dat er een Zusjeskamp georganiseerd wordt om studenten uit he hele land met elkaar te verbinden: “Mensen uit Friesland en Groningen komen niet zo gauw naar het Zuiden. En nieuwe mensen leren kennen gaat hier heel snel!”

Dat beaamt ook Jolijn (22), die volgend jaar plaatsneemt in het bestuur van B.I.T.O.N: “Bij ons weten niet veel mensen van de Zusjes af en worden er ook niet hyped van.” Een Zusjeskamp zou dit beeld moeten veranderen. “Het is een fijn idee om te weten dat je in iedere grote stad wel iemand kent.”

Zondag 2 juni

00:34 Wanneer ik na middernacht terugkeer op het terrein na een bezoek aan het concert van Marco Borsato in de Kuip, is het buiten nog steeds gezellig druk. Binnen vindt een schuurfeest plaats, maar verreweg de meeste mensen zitten weer rond het kampvuur of wachten in de rij voor de midnight snack. Eerder vanavond vond een biercantus plaats, waar nog wat over nagepraat én nagezongen wordt. De sfeer zit er nog goed in, wanneer ik om drie uur besluit dat het voor mij wel mooi is geweest. Onderweg naar bed ontmoet ik een egel.

09:10 Dat vandaag een tropische dag zal worden merk ik, wanneer ik ongewenst vroeg de tent uit wordt gejaagd door de ondraaglijke hitte. Na een koude douche ben ik in staat om de tent af te breken, in te pakken en de auto vol te laden. Wie niets te doen heeft, helpt mee met het opruimen van het terrein dat bezaaid ligt met flesjes, bekertjes, papiertjes.

Voordat men naar huis gaat, vindt er nog een ‘pauperloterij’ plaats, waar allerhande prullaria wordt verloot voor de prijs van 1 euro per lot. Maar dan is het einde van het Z.E.U.S. Zusjeskamp 2019 toch echt daar.

‘Verzustering’

Eenmaal thuis kijk ik terug op een vier dagen van verbroedering – of ‘verzustering’ – en gezelligheid, van leuke spelletjes en goedkope alcohol, van nieuwe mensen ontmoeten en bekenden wederzien, van koud water in de middaguren en een warm kampvuur om de avonden te vullen. Er was voor ieder wat wils, en iedereen mocht er zijn.

Volgend jaar neemt De Bolk het stokje van Catena over en mogen de Delftenaren zich wagen aan aan de organisatie van dit bijzondere evenement. Ik kijk al uit naar het volgende Zusjeskamp, waarbij studenten – van eerstejaars tot ‘ouwe lul’ – uit alle uithoeken van ons land samen komen om de diversiteit te vieren die hen tot een Eenheid maakt, de Zusterlijke Eenheid Uit Saamhorigheid.

---

De geïnterviewden in deze reportage wilden niet bij hun achternaam genoemd worden. Hun volledige namen zijn bij mij bekend.