Wanneer we aan vechtsport denken, denken we al snel aan…nou ja, vechten. Volgens Aikido instructeur Marc Jongsten (56) hoeft dat niet zo te zijn. Aan mij legde hij uit wat Aikido zo anders maakt dan andere vechtsporten of krijgskunsten.

Tijdens het vijfentwintig-jarig bestaan van zijn Aikido Centrum Leiden staat oprichter Marc Jongsten geëmotioneerd voor zijn leerlingen, vrienden en familie. Het is laat op de zondagmiddag en de aanwezigen hebben al een heel weekend aan cursussen, eten en herinneringen ophalen achter de rug. Nadat hij bedankt is voor al zijn harde werk zegt hij tegen de aanwezigen: ‘Het is geweldig dat jullie mij bedanken, maar eigenlijk wil ik jullie bedanken voor de afgelopen vijfentwintig jaar.’ Daarna mengt hij zich weer tussen de mensen, waarvan sommigen al vanaf het begin verbonden zijn aan het Aikido Centrum. Zonder ook maar een minuutje voor zichzelf praat hij met iedereen.

In het open weekend was goed te merken dat Marc Jongsten over de laatste vijfentwintig jaar een hechte gemeenschap van aikido leerlingen heeft opgebouwd. Stuk voor stuk lijken ze nauw betrokken met aikido en met elkaar. De wortels van het Aikido Centrum Leiden rijken echter al verder terug dan een kwart eeuw. Jongsten verteld over hoe hij zelf bij Aikido terecht is gekomen. ‘Als kind deed ik altijd aan karate, want ja, ik was nou eenmaal een jongetje’ geeft Jongsten toe. ‘Ik kwam er echter later achter dat ik karate te hard vond om mijn hele leven te doen, toen ben ik naar iets anders gaan zoeken en kwam ik al snel op aikido.’

‘Toen ik rond mijn dertigste doorging met mijn studie na een paar jaar pauze, kwam ik er achter dat er helemaal geen Aikido lessen werden gegeven op het Universitair Sportcentrum. Ik heb toen een deal gemaakt met het USC dat ik gratis studenten les zou geven, maar dat ik ook mensen van buiten af mocht aantrekken. Die werden dan lid van mijn eigen clubje dat later zou uitgroeien tot het Aikido Centrum Leiden.’ legt Jongsten uit. In de tussen tijd is het Aikido Centrum aanzienlijk gegroeid en hebben ze hun eigen locatie. Op de vraag of er veel verandert is in die vijfentwintig jaar antwoord hij nuchter: ‘Nou ja, ik ben wel iets milder geworden in het lesgeven. Dat kreeg ik laatst nog te horen, dat ik ze vroeger veel harder liet werken. Dat is dus precies wat ik vanavond ga doen.’ lacht hij.

Maar wat precies leert Jongsten zijn 160 leerlingen? Als Aikido leerling doe je niet aan wedstrijden en niet aan vechten, maar wat blijft er dan nog van krijgskunst over? ‘Je gebruikt als het ware het rollenspel van de krijgskunsten, dus van het vechten, maar dat gebruik je niet om elkaar te verslaan, maar om jezelf lichamelijk en mentaal te trainen.’ legt Jongsten uit.

Het mentale deel van aikido is volgens Jongsten erg belangrijk. ‘Heel veel vechtsporten en krijgskunsten hebben als aanvalsoplossing “eliminatie”. Het doel is als het ware om de ander uit te schakelen. Maar ja, als je alles wat je in je leven tegen komt uitschakelt, dan blijft er niks meer over, natuurlijk.’ zegt Jongsten. Hij legt uit dat Aikido zich daarom bezighoudt met ‘verbinden’ in de plaats van ‘elimineren.’ De levensles van aikido is dan ook het leren oplossen zonder weerstand.

Het is die mentale instelling die deze vechtkunst anders maakt dan bijvoorbeeld karate. Behalve verbintenis tijdens het sporten zorgt aikido volgens Jongsten ook voor een verbintenis tussen de leerlingen. ‘Dat is denk ik het verschil met andere sporten.’ legt Jongsten uit. ‘Mensen hebben vaak toch een hele andere reden om hier rond te lopen als bijvoorbeeld mensen in de sportschool. Het woord dojo slaat onder andere ook op de gemeenschap die vechtsporten samenbrengt.’

Omdat aikido zo anders is dan andere krijgskunsten, ontstaan er ook wel eens misverstanden. ‘Zo had ik laatst nog een nieuwe leerling en hij weet steeds stiller na mate de les vorderde. Uiteindelijk kwam ik er dus achter dat hij wilde leren knokken. En ja, dat doen we hier dus niet.’ zegt Jongsten.

Een ander belangrijk onderdeel van aikido is het ‘dan’ systeem. In tegenstelling tot bijvoorbeeld judo, waar je meerdere kleuren banden kan behalen, kan je bij Aikido naar ongeveer twee jaar trainen alleen een zwarte band halen. Dan ben je 1e dan, oftewel je hebt je eerste zwarte band. ‘In het westen zijn we allemaal zo gefocust op dé zwarte band, maar dé zwarte band bestaat helemaal niet. Na elke zwarte band begin je eigenlijk weer onderaan een nieuwe dan en als je jaren lang blijft trainen kom je steeds hoger.’ legt Jongsten uit. Zelf is hij momenteel zesde dan.

Persoonlijk denkt Jongsten dat aikido een invloed kan hebben op je kijk op het leven. Over zijn eigen ervaring ermee zegt hij dit: ‘Er zijn natuurlijk andere dingen in mijn leven gebeurd die mijn kijk op het leven gekleurd hebben.’ geeft Jongsten toe. ‘Maar aikido heeft mij wel geholpen om al die dingen een plek te geven.’

Voor extra informatie over het Aikido Centrum Leiden kan je terecht op hun website.